Update:

Daar stond ik dan te zweten bij de kachel
Een oude loods met uitzicht op een plas
De douanier belichtte mijn gewaggel
Daar stond ik dan te zweten bij de kachel
Ik zei: ‘Je oppert, dat ik jou vernaggel’
Maar voelde dat, het echte boter was
Daar stond ik dan te zweten bij de kachel
Een oude loods met uitzicht op een plas

Eerste versie:

Daar stond ik dan te zweten bij de kachel
In zo’n vaag hok met uitzicht op een plas
De douanier belichtte mijn gewaggel
Daar stond ik dan te zweten bij de kachel
Ik zei: ‘Je oppert, dat ik jou vernaggel’
Maar voelde dat, het echte boter was
Daar stond ik dan te zweten bij de kachel
In zo’n vaag hok met uitzicht op een plas


* Volgens Van Dale is het 'vernachelen'. Ik geef graag de voorkeur aan de oude spelling.

Dag René,
Het metrum in de regels 2 en 8 verlangt de lezing: "In ZO'N vaag HOK", terwijl het zinsmetrum, de prosodie, voor mij moet zijn: "In zo'n VAAG hok". Daardoor vind ik het niet prettig lezen.
In dit soort gevallen kan ik een synoniem aanbevelen. Voor inspiratie zie synoniemen.net/
Groeten,
Niels

Ha René,
Met je voetnoot vestig je de aandacht nadrukkelijk op iets wat volgens mij niet klopt in je vers. Namelijk: ch en g/gg zijn verschillende klanken. In kachel staat een stemloze g en in gewaggel is dat een stemhebbende. Naar mijn smaak rijmt dat niet. Maar de meningen hierover zullen vast verdeeld zijn op dit forum.
We horen het vanzelf...
Groeten,
Jaap

Beste Niels,

Wederom interessant. Ergens ver weg dat kleine beetje twijfel.
Dankjewel.

Ha Jaap,

Jaap Bakker is het niet met je eens...
Hmmm...
De meningen zullen vast verdeeld zijn...

Grote groet,

Ik ben het helemaal met Jaap Bakker eens en in dit geval niet met Jaap Bakker.

Gelukkig is die Jaap Bakker geen familie, want dan zouden we heel vervelende verjaardagsfeestjes hebben.

De kritiek op Jaap Bakker is nieuw voor mij. Of ik moet iets gemist hebben.

Het vers is gebaseerd op waargebeurde feiten, daarom wilde ik de kachel er graag in hebben.
Jammer, maar helaas...

Ik zet maar even Frank Boeijen op met 'nooit meer naar een verjaardagsfeest'... : )

Grote groet,

Voor mijn gevoel is er niets mis met het rijm gewaggel/kachel.
Ik verwacht eerdaags een reactie als: "Dat is in het westen dan misschien zo, maar wij horen duidelijk onderscheid in het noorden/het oosten/het zuiden/Vlaanderen". (Doorhalen wat niet van toepassing is).
Aan de andere kant, op dit forum heeft Bas Boekelo zich recent nog negatief uitgelaten over het feit dat Jaap Bakker (van het woordenboek) buigen laat rijmen op juichen. Bas woont bij mijn weten onder Rotterdam, dus in het westen.

Dan ben ik benieuwd hoe René en Niels kachel uitspreken. Als ik kachel uitspreek op zijn Gronings, dan spreek ik dat uit als kaggel, met een stemhebbende g. Als ik ABN spreek, dan spreek ik dat uit als kachel, met een stemloze g. Net al richel. Is er dan volgens jullie ook geen verschil bij zigzaggen/lachen? Ik ga er zondag op letten , Niels

Groeten,

Jaap

Beste Jaap,

Als jochie was ik in het smokkelaarsmuseum in Dinxperlo.
Ja, ik kom uit het oosten ; )

Ik dacht terug aan dit verhaal en zocht rijmwoorden op kachel. JB gaf weinig mogelijkheden.
Echter, de woorden die hij gaf, pasten precies in het verhaal. Ik heb er verder niet bij nagedacht.
Te makkelijk aangenomen dat alles in de JB klopt.

Ik kan me helemaal verplaatsen in je uitleg, waarvoor dank.

Als er veel discussie ontstaat, is het gewoon niet goed genoeg. Daarom schreef ik al 'Jammer, maar helaas'.

Grote groet,

Wat is fout? Er zijn waarschijnlijk ook genoeg mensen die vinden dat ik loop te zeuren. Ik vind het vooral interessant dat er mensen zijn die geen problemen hebben met dit rijmpaar. Wat mij betreft laat je het zoals het is.
Groeten,

Jaap

In Brabant en Limburg spreekt men de zachte G. Hoe zij de CH uiispreken weet ik niet. Voor mij, herhaal ik, is er een duidelijk verschil tussen de G en de CH. Wat ik wel opmerkelijk vind is dat het woord "christelijk" afhankelijk van de geloofsrichting, door de één wordt uitgesproken als " Kristelijk" en voor anderen als gristelijk. "".

Niet zo lang geleden hebben we een vergelijkbare discussie gehad, ik weet bij god niet meer over welke woorden. Gewaggel en kachel rijmen formeel niet in het Algemeen Nederlands, vanwege de argumenten die Jaap aanhaalt. Als iemand zijn grenzen wil oprekken of verleggen, is dat zijn goed recht. Ik doe niet mee, maar dat is geen argument.
Overigens is de anekdote in het gedicht in alle grensstreken bekend, wat hem daarom niet minder leuk maakt. In mijn grootschalige buitentoneelstuk over smokkelen Euver de grens, dat volgend jaar letterlijk op de grens van België met Nederland in Stramproy wordt opgevoerd door Belgische en Nederlandse acteurs, is dit voorval ook verwerkt. Ik heb het verhaal voor het eerst vernomen van een 90-jarige smokkelaar bij een bezoek aan de Achelse Kluis waar ook nog stukken van de dodendraad staan die door de Duitsers in WO I langs de hele grens met België en Nederland is geplaatst.

c.a.
Frits

Het is interessant om te lezen wat Jaap Bakker (die van het rijmwoordenboek) er nog verder over zegt. Op blz. 23 lees ik:
“Zuiver rijm impliceert gelijkheid van de laatste beklemtoonde klinker plus alle medeklinkers en toonloze klinkers die daarop mochten volgen. Gelijkheid van klinkers of medeklinkers is echter geen absoluut gegeven. Opvattingen over zuiver en onzuiver rijm zijn tijdgebonden, en hangen bovendien samen met de regionale achtergrond en de persoonlijke smaak van de dichter.
Sommige klankverschillen worden tegenwoordig door bijna niemand meer gehoord; dat betekent dat koppels als hout/benauwd, vol/bol, en lachen/vlaggen voor zuiver rijm mogen doorgaan. De betreffende woorden staan dan ook in één rijmrubriek.”

Zelf rijmde ik daarom ooit o.a. spiegels zonder enig probleem hier op (Rinus) Michels.

Bedankt voor je toelichting, Remko. Ik had niet de illusie dat iedereen het met me eens zou zijn. In 2014 toen jij je gedicht plaatste, was ik nog geen lid. En wegens de slechte kwaliteit van mijn verzen toen ook niet gerechtigd tot het spuien van enige mening.
Groeten,
Jaap

Het is mij bekend, dat de letter g in verschillende delen van het Nederlandse taalgebied anders wordt uitgesproken. Waar het om gaat, is of binnen één taalgebied twee verschillende uitspraken van de g zijn, zodanig dat ze echt klankonderscheidend zijn.
Bladerend door Van Dale vond ik chijl, "bloedvormend vocht door de chijlbuisjes uit het spijskanaal opgeslorpt". Ik spreek dit niet anders uit dan geil (want ook tussen ij en ei is geen verschil).

Dat betekent niet dat ik de g altijd op dezelfde manier uitspreek. Standaard is het een randstedelijke onbeklemtonde schraap-g. Maar in "pleegdochter" wordt hij onder invloed van d zachter en stemhebbend.
Dat mechanisme treedt ook op bij "zakdoek", waar de k wordt uitgesproken als de buitenlandse g (uit goal).