De Rationalisten                              
Benedict de Spinoza  1632 – 1677

Maar één substantie – God of de natuur –
Kent zeer veel attributen, waar de mens
Slechts uitbreiding en denken kan bestrijken

Natuur of God is Oorzaak zonder grens
Begrip zal altijd naar de einder wijken
En uit het oogpunt van de Eeuwigheid

Bestaan geen kwaad of zondige praktijken
Wij weten niets van Gods totaliteit
En missen inzicht: God blijft steeds obscuur‘

Obscuur?’ sprak God, ‘Ik snap niks van Spinoza:
Wat schrijft die man verduiveld moeilijk proza!’


Schreef de Ethica ordine geometrica demonstrata (ethiek gedemonstreerd in geometrische orde) wat algemeen als een moeilijk boek beschouwd wordt.
Er is slechts één substantie met een oneindig aantal attributen dat we God of de natuur kunnen noemen. De eindige mens kent er maar twee: uitbreiding en denken. Lichaam en geest zijn niet meer dan twee manieren om de werkelijkheid te bekijken. In deze werkelijkheid (oneindig, zijn eigen oorzaak en volmaakt) is geen ruimte voor onafhankelijke causale handelingen van de mens die hier slechts onderdeel van uitmaakt: de mens is zich bewust van zijn handelingen maar niet bewust van de oorzaken. Het enige individuele is het universum als geheel. Het zich hiervan bewust worden is een bevrijding van onwetendheid over de eigen ware aard. Sub specie aeternitis (in het licht van de eeuwigheid) bestaat geen kwaad. Wat kwaad lijkt, lijkt dat daar we inzicht missen om het geheel te zien: dat alles een noodzakelijk deel uitmaakt van de goddelijke werkelijkheid.

Uit: Dat peinst en piekert maar

 





Log in

Gebruikersnaam en wachtwoord:

Zoeken

Forum Recent

Uit het archief

Voor de koorleider

Verlos haar,

verlos uw ziel.

Zij is mijn ziel verwant

en gij zijt mijn ziels geliefde.

Geen woning kon mijn hart beschutten,

zoals gij hebt gedaan.

Ware ik dat huis,

gij zoudt mij bedekken met dauw.

Gij zijt de kalme bries,

gij verkwikt mijn ziel.

En onze Baath bloeit,

als een groenende tak.

Het medicijn geneest de kwaal niet,

maar de witte roos.

 

De vijand spande haar valstrikken

en drong aan,

al trof hén de blaam.

Hun plannen zijn vol hovaardij

en leegte.

Zij zullen slechts nederlaag kennen.

Wij vergruizelen hen,

zoals de roest het staal verslindt.

Zoals een zondaar

verteert wordt door zijn zonden.

Wij voelden geen zwakte,

onze deugden sterkten ons.

Onze eer bleef staande,

de metgezel van onze geest.

 

De vijand dwong vreemdelingen in onze zeeën,

maar hij die hen dient wordt gebracht tot wenen.

Wij ontbloten onze borst voor de wolven

en zullen niet sidderen voor het ongedierte:

de zwaarste beproeving treden wij tegemoet.

Wij slaan hen met Gods hulp terug,

hoe zullen zij de druk weerstaan?

 

Nooit hebben wij het volk verzaakt,

het in tegenspoed geleid.

Ik offer mijn ziel voor u en ons land:

bloed is goedkoop in benarde tijden.

Wij zullen nimmer knielen,

noch buigen bij de aanval.

Maar zelfs onze vijanden

betonen wij eer.

 

(vertaling Jaap van den Born)

 

Vorige week imam Khomeini op onze buitenlanddag; deze week blijven we in het Midden Oosten met een mooie psalm van Saddam Hussein, geschreven in de dodencel.

Lees meer...