Ik droomde onlangs dat ik wakker werd
Gelukkig, want het was een nare droom
Zodat ik blij was dat ik weer ontwaakte
Maar hé: ik was een oude appelboom
Wat helemaal niet naar voldoening smaakte
Mijn wortels waren dood, mijn kruin verdord
Waarna ik in een nieuwe toestand raakte
Doordat ik door mijn eega werd gepord
Ik was in één klap wakker en alert
Ik dacht nog aan het in mijn droom beleefde
Toen ik ontbeet en naar kantoor toe zweefde
Vasubandhu (4e of 5e eeuw)
Het Grote Voertuig kent twee hoofdtakken: ging Nāgārjuna uit van de leegte, Vaubandhu's doctrine is monisme ( de werkelijkheid is één) en idealisme (de geest is de ene werkelijkheid). Ik mag dan een boom waarnemen of me er een voorstelling van maken maar hij bestaat alleen in de geest. Als we ontwaken uit een droom weten we dat het een illusie was. Zo moet er een hoger bewustzijn bestaan dat deze wereld als onwaar ontmaskert: denk aan Plato's Ideeënwereld. Vasubandhu kent acht soorten van dit bewustzijn; de fundamenteelste is het 'grote magazijn van het bewustzijn' met trekjes van het collectieve onderbewuste van Jung en de 'vormvelden' van Sheldrake.
Zo werkt karma: de gevolgen van mentale acties worden opgeslagen in het magazijn (de alya) en komen tezijnertijd weer tevoorschijn. De grondslag van de alya is de ware natuur, de ultieme werkelijkheid. De alya ontstaat doordat aan deze werkelijkheid onwetendheid wordt toegevoegd. Door yoga kan het bewustzijn uitstijgen boven zijn preoccupatie met het materiële en het gewone bewustzijn met zijn problemen en lijden. Het zaad van vroegere acties in het alya kan zijn rol dan uitspelen en niet vervangen worden door nieuw, zodat verlossing van wedergeboorte mogelijk is.
(uit: Jaap van den Born, Een hoop genavelstaar, rijmcanon van de Oosterse filosofie, www.mijnbestseller.nl)