- Gegevens
De HexSonnetta is bedacht door Andrea Dietrich en bestaat uit twee zesregelige coupletten en een distichon, allemaal driejambig, met het rijmschema a/bb/aa/b c/dd/cc/d ee.
De term Hex is ontleend aan het aantal lettergrepen per regel (ze noemt dit niet specifiek, maar dat vereist wel ook nog uitsluitend mannelijk rijm) en Sonnetta wijst er op dat het familie is van het sonnet.
Het rijmschema is een beetje een mengeling: de twee zesregelige coupletten meer als het Italiaans sonnet en de laatste twee als het Engelse sonnet.
Een andere vereiste is dat in het eerste couplet het thema wordt neergezet en in het tweede het gedicht van toon verandert, of een nieuw aspect van het thema wordt geïntroduceerd, of verdere details aan het thema worden toegevoegd.
Het afsluitend distichon kan een samenvatting zijn, of de oplossing van een probleem, opgeworpen door het thema, of er een onverwachte draai aan gevenchute.
- Gegevens
Het sonnet is gebaseerd op Pi oftewel 3,1415, waarbij er dus twee vrijstaande regels optreden. Het pi-sonnet werd in het Nederlands taalgebied geintroduceerd door Paul Illegems, maar werd oorspronkelijk bedacht door Jacques Bens in zijn bundel ‘41 sonnets irrationnels’ (1962). Jacques Bens bepaalde dat die regels nagenoeg identiek moeten zijn, en met hetzelfde rijmwoord, maar met een betekenisverschil of -verschuiving.
- Gegevens
Sonnet/schakelrijm. Eén van de vele sonnetvormen die bestaan uit 14 regels, meestal verdeeld in 8 en 6, waartussen een wending in het betoog moet optreden; volta, chute, val of wending genoemd. Pentameter is gebruikelijk, maar deze soepele vorm staat veel toe. In dit geval is de verdeling 10 en 4 wat steviger oogt, maar door het schakelrijm weer luchtiger wordt.
- Gegevens
In het Engeland van Elizabeth werd duchtig geëxperimenteerd met het sonnet en van de vele varianten is dit wel een van de lelijkste. Door de toevoeging Shakespeareaans heeft het zich een nietverdiend gezag verleend. De 14 regels zijn verdeeld in 3 x 4 + 2
Door de ruime keus aan rijmklanken wel ideaal voor beginners. In het distichon kun je een leuke pointe kwijt.
- Gegevens
Bedoeld om heftige negatieve emoties te uiten in pentameter. De 14 regels zijn verdeeld in 5 + 3 + 5 + 1 De laatste losse regel benut u om een steek uit te delen of gewoon als cholerische woede-uiting.
- Gegevens
Even opletten: dit is één gedicht, bestaande uit twee sonnetten die ook onafhankelijk van elkaar gelezen moeten kunnen worden. Er treden dus drie wendingen op: één na het octaaf, één na het eerste sonnet; één voor het sestet. De indeling van de strofen is 4,4,7,7,3,3. Het tweede deel van het buitensonnet moet verband houden met zowel het eerste deel als het slot van het binnensonnet. Rijm en metrum zijn vrij, alleen de omkering van de laatste drie rijmklanken van de eerste helft van het binnensonnet in de tweede helft daarvan is verplicht, zoals cursief aangegeven in het rijmschema.
- Gegevens
Het oude klassieke Italiaanse schema heeft in al die eeuwen niets ingeboet aan sierlijkheid. De verdeling is 2 x 4 regels + 2 x 3 of 8 + 6. Pentameter is gebruik, 4 mag ook en niemand straft u bij iets anders. Het is niet moeilijk en u maakt hiermee goede sier
- Gegevens
Als Shakepeareaans sonnet, maar met 5 rijmklanken i.p.v. 7, dus iets moeilijker en door de rijmkoppeling in de kwatrijnen meer verbinding.
- Gegevens
Bedacht in 1982 door Cees van der Pluijm, die toen nog slank en student was. Het sestet scheidt de refreinen, die naar rechts geplaatst staan, maar moet ook zelfstandig als één geheel gelezen kunnen worden. De volta is hier subtiel aanwezig.
- Gegevens
Een bevallig schakelrijmsonnet, luchtig door het terza rima (zie aldaar), met een distichon waarmee u peinzend of spits, al naar gelang, kunt eindigen.
De regels zijn verdeeld in 4 x 3 + 2
- Gegevens
Het op-en-neersonnet is een uitvinding van Frits Criens. Dit sonnet is op de normale wijze te lezen, maar ook van boven naar beneden. Verder is de strofenbouw opvallend.
- Gegevens
15 sonnetten (Italiaans of Shakespeareaans) waarvan de regels van het eerste sonnet de andere 14 openen of besluiten.
Uit het archief
Benoeming Dichter des Moederlands
Naast een Dichter des Vaderlands, is er sinds zaterdag ook een Dichter der Nederlanden. Het is schrijver/dichter Joke van Leeuwen, die is benoemd door initiatiefnemer het Algemeen Nederlands Verbond (ANV). Volgens het ANV is de titel in het leven geroepen ,,omdat poëzie een van de manieren is om het publiek bewust te maken van de relatie tussen Nederland en Vlaanderen."
Dit verheugende nieuws overschaduwde de benoeming van Adriaan Remrev tot Dichter des Moederlands door het blad Moesson (het voormalige Tong Tong), wat zeker ook niet onvermeld mag blijven.
Moesson is de spreekbuis van de Indische Nederlanders in ons land, een bevolkingsgroep van ruim 800.000 personen, die in cultureel opzicht jaren achtergesteld is en een marginale positie innam en neemt.
De reden voor het initiatief van een Dichter des Moederlands is, volgens de benoemingsverklaring in Moesson, het feit dat de Indische Nederlanders niet door de Dichter des Vaderlands en Dichter der Nederlanden worden vertegenwoordigd.
Voor hen is immers het voormalig Nederlands-Indië het vaderland.
Nederland was het verre moederland waar zij, gedwongen door de geschiedenis, hun toevlucht moesten zoeken.
Een Dichter des Vaderlands heeft ook het huidige Indonesië niet, dus in dit opzicht bleven de Indische Nederlanders even verweesd achter als ‘de kinderen van Pa van der Steur’*, zoals Moesson in de benoemingsverklaring zegt, terwijl poëzie toch een van de manieren is om het publiek bewust te maken van de relatie tussen Nederland en het voormalig Nederlands-Indië.
Inmiddels hebben verschillende belangenverenigingen van Indo's, Totoks, Petjoeks, Liplaps, Sinjo’s, Serani’s, Toegoenezen, Mardijkers en Blasterans zich enthousiast achter het initiatief geschaard.
* Het weeshuis van Pa van der Steur te Batavia was in het oude Indië een begrip. Het bestaat nog steeds.