Voor het slapen gaan
- Gegevens
- Geschreven door Wim Meyles
Pixabay
De mens beïnvloedt het klimaat:
geen fabeltjes, maar feitjes.
Zo wordt het warmer, graad na graad:
dat zijn wetmatigheidjes.
Maar wil je enkel zoete koek
en luxe allerleitjes,
dan pak je het Verhalenboek
voor Kommervolle Tijdjes:
'Het water dat het land bedolf,
met vee en boerderijtjes,
dat is het sprookje van de golf
en van de zeven weitjes.'
Parkeerprobleem
- Gegevens
- Geschreven door Remko Koplamp
Er staat
in onze straat
een oude automaat
Die krijg je enkel aan de praat
wanneer je stevig op de zijkant slaat
waarbij dat klote apparaat
gestaag je handpalm schaadt
Het resultaat?
Het gaat
*
*
*
*
*
*
*
Alaaf
- Gegevens
- Geschreven door Frits Criens
Unsplash
ALAAF
Wie vast gelooft dat God hem heeft geschapen
Naar Zijn gelijkenis en beeld
Zegt daarmee bijna onverheeld
Zegt daarmee bijna onverheeld
Dat ook de Here afstamt van de apen
Rood, geel en groen zijn de vastelkleuren in Limburg
Quarantaineblues
- Gegevens
- Geschreven door Hendrikje de Koning
PublicDomain
Op 't schip had ik van wachten al genoeg
Vijf dagen lang werd mijn geduld getest
Vervolgens had ik nog hotelarrest
Met uren vliegvertraging voor de boeg
Mijn thuiskomst wordt vandaag opnieuw verlaat
De carnavalsoptocht trekt door de straat
De Waarnaartoekan
- Gegevens
- Geschreven door Judy Elfferich
Als hij maar éven zijn vleugels spreidt
roepen de andere vogels geheid:
‘Hé, ga jij een reis beginnen?
Waarnaartoe dan?’
Tjee, denkt hij, ik heb geen idee.
Moet ik dat vooraf verzinnen?
Nee, er schiet me niks te binnen.
Man, daar word je moe van…
Kijk, hij zit daar nog altijd,
de Waarnaartoekan.
roepen de andere vogels geheid:
‘Hé, ga jij een reis beginnen?
Waarnaartoe dan?’
Tjee, denkt hij, ik heb geen idee.
Moet ik dat vooraf verzinnen?
Nee, er schiet me niks te binnen.
Man, daar word je moe van…
Kijk, hij zit daar nog altijd,
de Waarnaartoekan.
De herder en de cyprioot
- Gegevens
- Geschreven door Otto van Gelder
flickr.com
Een herder raakte met een cyprioot
fel in debat en blafte onomwonden
dat helpen in de genen zat van honden,
een kat kent slechts zichzelf als lotgenoot
De stortvloed van bewijzen was vrij groot:
bij wie werd ooit oprechter trouw gevonden,
wie kon er beter smokkelaars doorgronden
en redde ook nog skiërs van de dood?
De lengte van de argumentenlijst
was voor de kat te groot om te weerleggen
dus leek hem simpel zwijgen maar het wijst
hoewel hij niet kon nalaten te zeggen:
’t Is prettig dat uw soort zich nuttig maakt
maar katten hebben nooit een kamp bewaakt.
Kwalificatie
- Gegevens
- Geschreven door Frits Criens
flickr.com
Van Blitterswijck, Hanoi tot Wadi Halfa
Deelt men studenten in naar hun talent
Als jij een kei in kunst of talen bent
Ben je een α-mens of kortweg Alfa
Je bent een Bèta, spottend β-blokker
Als je van algoritmes houdt, techniek
Van cijfers en formules, statistiek
Een nerd bent soms, maar meestal ook een knokker
Als Gamma ben je dwars of juist bevlogen
Verzot op newspeak en programmataal
Dan ben je heus geen lam- maar γ-straal,
En hoor je meestal tot de soort der 'logen'
Ben jij met geen van deze drie verwant
Dan noem ik je een Mu, ofwel μ-tant
Als jij een kei in kunst of talen bent
Ben je een α-mens of kortweg Alfa
Je bent een Bèta, spottend β-blokker
Als je van algoritmes houdt, techniek
Van cijfers en formules, statistiek
Een nerd bent soms, maar meestal ook een knokker
Als Gamma ben je dwars of juist bevlogen
Verzot op newspeak en programmataal
Dan ben je heus geen lam- maar γ-straal,
En hoor je meestal tot de soort der 'logen'
Ben jij met geen van deze drie verwant
Dan noem ik je een Mu, ofwel μ-tant
Kloosterorde
- Gegevens
- Geschreven door Wim Meyles
flickr.com
Het virus heeft al honderden geveld.
Corona-angst bereikt nu ook het klooster.
De abt beveelt een strenger schoonmaakrooster
en mondbescherming moet meteen besteld.
Dus geen gedoe met oudepijenlapjes:
gelijke monniken, gelijke kapjes.
Holland - België
- Gegevens
- Geschreven door Niek Kalberg
Publicdomainpictures.com
Hun Koningshuizen barsten van het zaad
Dat zij niet ten paleize kunnen plengen
Ze zijn genoopt het naar hun volk te brengen
En weten daarna van de prins geen kwaad
In feite is Albert niet zo viriel
Hij valt een tikje tegen qua moyenne
Bleef ook nog eens uit alle macht ontkennen
En andermaal zijn Belgen de schlemiel
Want wie heeft de potentste monarchie?
D’n Ollander, die Bernhard had er drie!
ER IS LIGHT! is er!
- Gegevens
- Geschreven door Dichters van Het vrije vers
Met 65 dichters
Een bundel van gewicht
En toch zag nooit iets lichters
Dan ‘Er is light!’ het licht
Theo Danes
Met veel plezier en gepaste trots kondigen wij de verschijning aan van Er is light! Tien jaar gebonden. Deze feestelijke jubileumbundel is uitgegeven ter gelegenheid van het tienjarig bestaan van Het vrije vers, het enige Nederlandse podium voor light verse en gebonden gedichten.
De bijzondere bloemlezing bevat het beste, mooiste en geestigste werk dat in het afgelopen decennium op Het vrije vers is gepubliceerd. Aan de 184 pagina’s tellende bundel droegen 65 dichters bij, zowel de crème als de crème de la crème van light verse, waaronder Ivo de Wijs, Drs. P, Patty Scholten, Jaap van den Born, Driek van Wissen en Frank van Pamelen.
Ter vergroting van de feestvreugde is Er is light! niet alleen als paperback maar ook als luxe hardcover aan te schaffen. De paperback is bij elke boekhandel te bestellen, de hardcover uitsluitend bij mijnbestseller.nl
Paperback ISBN: 9 789463 986243, € 17,55
Hardcover ISBN: 9 789463 986441, € 20,55 Bestel hier!
We stellen het zeer op prijs als deze aankondiging verder wordt verspreid!
Met uitbundige groet,
Redactie Het vrije vers
Jaap van den Born, Inge Boulonois, Arjan Keene, Peter Knipmeijer, Remko Koplamp
Met gedichten van: Christiaan Abbing & Adjudant B & Hanny van Alphen & Manuel van Baarsen & Jaap Bakker & Maarten Beemster & Robin Bleeker & Niels Blomberg & Bas Boekelo & Jaap van den Born & Hendrik Jan Bosman & Rob Boudestein & Inge Boulonois & Vera De Brauwer & Katja Bruning & Herman J. Claeys & Frits Criens & Adriaan van Dam & Theo Danes & Koos Dijksterhuis & Louise Dorren & Jolien van Eke & Judy Elfferich & Wilbert Friederichs & Otto van Gelder & Quirien van Haelen & Bert van den Helder & Ben Hoogland & Paul Ilegems & Michèl de Jong & Bas Jongenelen & Niek Kalberg & Arjan Keene & Frank Fabian van Keeren & Peter Knipmeijer & Kees Koelewijn & Hendrikje de Koning & Remko Koplamp & Geert Kruideren & Hannelly Krutwagen & Ko De Laat & Quinty Leeuwenvacht & Light Verse Collectief & Daan De Ligt & Hans Manders & Coenraedt van Meerenburgh & Wim Meyles & Hans Mooi & Musonius & Pieter Nieuwint & Gezienus Omvlee & Drs. P & Frank van Pamelen & Hendrik te Paske & Hanna Pest & Cees van der Pluijm & Claus Zigmunt Roternhauer & Jacob van Schaijk & Patty Scholten & Leonora Schreurs & Balthasar van Stavelnaere & Max van Velzen & Ivo de Wijs & Driek van Wissen & Frans Woortmeijer
Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.
Park
- Gegevens
- Geschreven door Theo Danes
Illustratie Rie Cramer
Een meisje schommelt zachtjes in de wind
Te jong nog om zichzelf te laten zwaaien
De lucht beweegt, de lucht beweegt het kind
Dat van de pret naar duiven zit te kraaien
Als toeschouwer begint het me te dagen
Dat het geluk je overkomt bij vlagen
De dienaar en de Mandarijn
- Gegevens
- Geschreven door Het vrije vers
Illustratie: Jaap van den Born
Een nieuw e-book van Het vrije vers!
In mei 2012 zette Katja Bruning, destijds moderator van Het vrije vers, een sonnet van Jan Hanlo op het forum, waar Kees Koelewijn op reageerde met een soortgelijk sonnet. In feite was dat gericht aan de dienaar die sprekend opgevoerd wordt in het sonnet, maar Katja vatte het op als bedoeld voor de in het gedicht genoemde schoonzoon en antwoordde in diens naam.
Zo kwam een poëtisch steekspel op gang dat enige weken duurde en plaats vond op het forum van Het vrije vers en daar gevolgd werd door de andere leden en vergezeld werd van wederzijds en andermans commentaar. Als hommage aan Kees en Katja, gewaardeerde medewerkers aan het forum en als extra cadeautje om het tienjarig bestaan te vieren van Het vrije vers krijgen jullie bofkonten dit gedenkwaardige steekspel als gratis e-book. Alleen bij de eerste twee gedichten staat onderaan de naam van de maker vermeld, daarna is het om en om en dat moeten jullie zelf maar bijhouden.
Zo kwam een poëtisch steekspel op gang dat enige weken duurde en plaats vond op het forum van Het vrije vers en daar gevolgd werd door de andere leden en vergezeld werd van wederzijds en andermans commentaar. Als hommage aan Kees en Katja, gewaardeerde medewerkers aan het forum en als extra cadeautje om het tienjarig bestaan te vieren van Het vrije vers krijgen jullie bofkonten dit gedenkwaardige steekspel als gratis e-book. Alleen bij de eerste twee gedichten staat onderaan de naam van de maker vermeld, daarna is het om en om en dat moeten jullie zelf maar bijhouden.
Als bonus een selectie aan het slot van het forumcommentaar, waarin de totstandkoming van deze Chinese vertelling, waarin sporen zijn te vinden van zowel Ernest Bramah als rechter Gulik, op de voet gevolgd kan worden. Inclusief leerzame inzichten in de Chinese poëzie en de werkwijze van vertalers.
Dat dat vertalen uit het Chinees een makkie is, zoals Kees hier beweert moet als een boutade van Kees gezien worden, het is niet zo simpel en vergt jaren studie. Ik zeg het maar even, dat jullie niet denken dat Paul Damen, de grootste literaire bedrieger van deze eeuw, die dat ook zegt en geloofd wordt door alle literaire mogols van de vaderlandse pers, hier gelijk heeft.
Dat dat vertalen uit het Chinees een makkie is, zoals Kees hier beweert moet als een boutade van Kees gezien worden, het is niet zo simpel en vergt jaren studie. Ik zeg het maar even, dat jullie niet denken dat Paul Damen, de grootste literaire bedrieger van deze eeuw, die dat ook zegt en geloofd wordt door alle literaire mogols van de vaderlandse pers, hier gelijk heeft.
Jaap van den Born
Vivaldi & Quattro stagioni
- Gegevens
- Geschreven door adjudant B
Antonio Vivaldi, componist,
was ook in het vioolspel zeer bedreven.
Al werd hij reeds door Bach hoog aangeschreven,
de 19e eeuw heeft hem gemist.
Als Rode Priester ging hij door het leven,
bij missen bleef hij weg, zo werd beslist,
want als hij eens een melodietje wist
noteerde hij dat gauw al biddend even.
Quattro Stagioni, pizzavariant,
mijn favoriet, dat moet u maar geloven.
Door ansjovis en knoflook licht pikant.
De paddenstoelen wel eerst even stoven
want anders wordt het net een natte krant,
zelfs in zo´n echte houtgestookte oven.
Uit de in november verschenen bundel Kapsoones.
Bestellen kan hier .
Met bovenstaand gedicht won adjudant B eind vorig jaar de tweede prijs bij het door Groningen georganiseerde sonnettenwedstrijd ter gelegenheid van de Vivaldi-dag
Valentijn
- Gegevens
- Geschreven door Christiaan Abbing, Frits Criens, adjudant B
Fluttering heart, optical illusion (Helmholtz, 1867)
Christiaan Abbing: De bloemist
Een roos voor Iris, een voor Marjolein
Een voor Camille, eentje voor Jasmijn
En kijk, voor Madelieve zijn er twee
En ook voor Amaryllis zijn er rozen
Een bos voor Linde, Lotus en Rhodé
Boeket voor Erica en voor Chloé
Smaragden stelen, blaadjes als fluweel
Die geuren en die kleuren, kijk ze blozen
Ik heb de allermooiste uitgekozen
Ja, Valentijnsdag is een goed gebruik
Ik neem er ieder jaar opnieuw aan deel
Al doet de romantiek me niet zoveel
Ikzelf krijg enkel vlinders in mijn buik
Wanneer ik de pecunia’s weer ruik
Frits Criens: Valentijn
Vanmorgen droomde ik van Valentijn
Liefst zeven van mijn stil verliefde fans
Verzonden mij per roze post hun wens:
Een groot verlangen dicht bij mij te zijn
Ik opende mijn brievenbus dus gauw
En ja hoor, zeven brieven, alle blauw
Adjudant B: alternatief distichon
Ik werd pardoes verblind door helder licht
Één brief ontplofte, recht in mijn gezicht.
Schenk mij nog maar eens in
- Gegevens
- Geschreven door Remko Koplamp
WikimediaCommons
Door een langdurig te hoog alcoholgebruik
Vermoedde ik heel eventjes dat korsakov —
De zeer beruchte ziekte die veroorzaakt wordt
Door een langdurig te hoog alcoholgebruik
En die kan leiden tot een absoluut verlies
Van het geheugen — mogelijk veroorzaakt wordt
Door een langdurig te hoog alcoholgebruik
Op een kip
- Gegevens
- Geschreven door Manuel van Baarsen
Foto: freepik
Een kip op stok in Reimerswaal
gaf commentaar op het journaal:
“Wat klaagt men over quarantaine?
Want wij zijn zonder vorm van gêne
plots opgehokt voor lange duur
met honderdduizend in een schuur!"
Haar buur beaamde haar protest:
“Corona en die vogelpest
beheersen heel het aardse leven.
Die angst blijkt wel wat overdreven,
nu ik me er meer in verdiep;
we gaan meer dood door brand of griep."
Jan Boerstoel: de Sonnettine (het 'Boerstoel-sonnet')
- Gegevens
- Geschreven door Jan Boerstoel
Foto: Wikimedia Commons
Jan Boerstoel beantwoordt enkele vragen van Inge Boulonois over de sonnettine oftewel het 'Boerstoel-sonnet'
Het verhaal gaat dat Jan Boerstoel indertijd de versvorm bedacht en dat Drs. P er later de naam ‘sonnettine’ aan gaf. Deze elegante jambische vorm bestaat uit twee vierregelige strofen en een liefst theatraal distichon. Qua lengte zit het fraai tussen sonnettette en sonnette enerzijds en sonnet anderzijds in. Het rijmschema is abba cddc ee waardoor het op een Shakespeare-sonnet lijkt waaraan een kwatrijnontbreekt.
Hoe is die vorm ontstaan? Als rijmschema geeft Het vrije vers niet uitsluitend abba cddc ee, maar ook abba abba cc. In de verzamelbundel 'Veel werk' uit 2000 tref ik alleen de vorm met vijf rijmklanken aan. Heeft Jan Boerstoel die met drie zelf wel eens geschreven, vroeg ik me af?
Helaas leidt de vorm weleens tot misverstanden. Dat komt doordat in 1994 'De troost van hagelslag' verscheen, een bundel van Herman Pieter de Boer. Volgens het voorplat bevat de bundel 116 sonnettines. Op de achterkant lees ik: ’Zoals in de muziek de sonatine een sonate van kleine omvang is, licht van aard, zo is in de dichtkunst van Herman Pieter de Boer de sonnettine een licht en klein sonnet’.
Zijn sonnettines tellen echter geen tien maar veertien regels, geen pentameter maar een tetrameter; het rijmschema is, evenals het Franse sonnet, abba abba ccd ccd, In 1978 kwam van De Boer trouwens al het bibliofiele bundeltje 'Zeven sonnettines' uit, dat is vóór Boerstoels 'Poésie d’Amour', een bundel met uitsluitend sonnettines. Van wie is nu eigenlijk de ‘sonnettine’ en hoeveel regels telt deze vorm?
Jan Boerstoel was zo vriendelijk mijn vragen te beantwoorden.
Om te beginnen, de term sonnettine bestond al. Ik ben sinds januari 1983 in het bezit van het boekje ‘Louter Streelzucht en andere sonnettines’ ( Uitgeverij Fontein / United Dutch Dramatists, Den Haag 1982) van Herman Pieter de Boer met daarin zo’n 100 ‘echte’ sonnetten.
Eind mei 1983 kwam ik via de uitgeverij in contact met het Amsterdamse reclamebureau Ted Bates. Die planden een campagne voor het promoten van Franse wijnen uit het Bergeracgebied. De bedoeling was om een klein boekje te maken dat aan de hals van een fles gehangen kon worden. Zij dachten aan 20 nieuw te schrijven toepasselijke kroegversjes of maximaal 10 wat langere gedichten. Na enig overleg besloot ik tot het laatste. Aanvankelijk leek het (kleine) rondeel mij wel geschikt, maar nadat ik er één geschreven had kwam ik toch tot de conclusie dat ik in die vorm te weinig kwijt kon. Vervolgens stelde ik shakespearesonnetten voor, ook een vorm waarvan ik hield, vooral vanwege het theatrale effect van de distichon aan het eind, maar het geplande boekje bleek te klein voor veertien regels per pagina. Ten slotte besloot ik om dan maar een kwatrijn weg te laten en zo ontstond het eerste vers in de nieuwe vorm, waarvoor toen nog geen naam bestond.
Truffels
In Bergerac gaan varkens aan de lijn
om met hun snuit de bodem los te woelen
op zoek naar ondergrondse paddestoelen,
die kostbaarder dan goud heten te zijn.
De truffel, die bij ieder eetfestijn
het toppunt vormt van ’s gastheers goed bedoelen,
bereikt ons dus, voor hen die dat zo voelen,
via de natte snufferd van een zwijn.
Gelukkig, dat ook hier, gewoon de wijn
slechts mensenhanden vraagt om goed te zijn.
Dat was ook meteen het enige vers met slechts twee rijmklanken dat ik maakte. Daarna kwam er nog één met drie rijmklanken en uiteindelijk werd vijf de norm. 'Chambre à deux' heeft drie rijmklanken en komt evenals 'Truffels' uit ‘Poésie d’Amour’.
Chambre à deux
Een kamer met behang in zeven kleuren
en met een bed, dat onbehoorlijk kraakt
bij iedere beweging die je maakt:
ziedaar ons resultaat van uren leuren.
Maar uit de keuken waaien goede geuren
van wat zo straks, sans doûte, nog beter smaakt
naar boven en het uitzicht is volmaakt,
dus moet ik maar eens ophouden met zeuren.
Met jou in Bergerac, de wijn, de zon.
Ik zou niet weten hoe het beter kon.
Sindsdien heb ik, voor zover ik kan nagaan, altijd vijf rijmklanken gebruikt (abba cddc ee). Wel varieer ik met een zekere willekeur in het eindrijm, nu eens mannelijk, dan weer vrouwelijk of slepend, en in het aantal versvoeten. Ook wil ik nog wel eens enjamberen. Dat is tot op de dag van vandaag zo gebleven. Het boekje waar het allemaal voor bedoeld was kreeg (niet op mijn verzoek trouwens) de naam ‘Poésie d’Amour’ en bevatte het ‘eerste opzet’-rondeel en zeven nieuwe ‘tienregeligen’. Aan het project was een wedstrijd verbonden, de wijndrinkers/lezers konden zelf ‘een gedichtje of wat mooie gedachten’ opsturen naar (het kantoor van de Franse landbouworganisatie) Sopexa in Den Haag en daarmee ‘een reis voor 2 personen naar de geboortestreek van Vins de Bergerac winnen. Waar dat in geresulteerd heeft kan ik mij niet meer herinneren, in elk geval niet in stapels gedichten en gedachten ter beoordeling, maar wel is mij het prettige honorarium bijgebleven.
Eind 1984 werd ik benaderd door Paul Arnoldussen, journalist van Het Parool, voor wie ik daarvóór toen hij aan andere bladen verbonden was wel eens wat geschreven had. Hij vertelde dat Het Parool onder de naam ‘Tijd van leven’ een nieuwe bijlage voor de zaterdagkrant voorbereidde en vroeg zich af of ik daarvoor elke week een gedicht zou willen schrijven. Uiteraard wilde ik dat en al pratend over de vorm waarin herínnerde ik mij mijn Bergeracgedichten. Vanaf december 1984 tot januari 1988 mocht ik aldus alles wat maar in mij opkwam en vooral de actualiteit elke week in die krant becommentariëren en daarnaast ging ik ook in De Tweede Ronde en andere tijdschriften ‘mijn eigen versvorm’ gebruiken. Augustus 1997 kwam het Algemeen Dagblad met het verzoek voor een wekelijkse column, wat tot september 2000, met een korte proza-onderbreking, opnieuw een hele reeks sonnettines opleverde. Inmiddels was de naam als versvorm ook een beetje van mij geworden. Sinds maart 2017 schrijf ik tweewekelijks een sonnettine in het blad Argus.
Wie en wanneer precies de naam sonnettine als versvorm aan mijn ‘uitvinding’ is gaan verbinden valt niet meer na te gaan. Ik meen, dat Drs.P daarmee begonnen is, maar wanneer en waarom kan ik hem (helaas) niet meer vragen. Overigens heeft Ivo de Wijs het nog lang over het ‘Boerstoel-sonnet’ gehad. Wel heeft de naam een soort bevestiging gekregen in de negende herziene druk van Jaap Bakkers ‘Nederlands Rijmwoordenboek’ uit 2008. In de afdeling ‘Dichtgids’ wordt hij op p.69 als versvorm opgevoerd met een voorbeeldvers (Reünie) van mijn hand ofwel van ‘de man die de sonnettine heeft ontwikkeld en veelvuldig heeft beoefend’. Herman Pieter de Boer heb ik in de loop van de tijd diverse keren ontmoet, maar de sonnettine is in het collegiale contact nooit ter sprake gekomen en ook hem kan ik niet meer vragen of hij ooit iets heeft geweten van het alternatieve gebruik van ‘zijn’ benaming.
Uit welke hoek waait welke wind
- Gegevens
- Geschreven door Hendrik te Paske
PublicDomain, bewerking IB
Dit weekend bleef Ciara keten
Die namen gaan op alfabet
Maar zonder U,X,Y en Z
Een storm zal nooit Xantippe heten
En mettertijd meldt Willemijn
Dat Jan en Piet in aantocht zijn
Nederland heeft zich dit jaar aangesloten bij een Europees alarmsysteem dat stormen detecteert en van een naam voorziet. Het KNMI mocht ook een aantal namen aandragen. Mijn krant koos r4 als metrische artikelkop.