P-rimeur
- Gegevens
- Geschreven door Paul Ilegems
Dit interview verschijnt over enkele dagen in Knack; nu al op het Vrije vers!
Drs. P en Jean Blaute
Knack, 15 sept 2012 – Stijn TORMANS
Drs. P is 93 geworden, geen leeftijd om 'vrolijk door het leven te dartelen'. Maar af en toe schrijft hij een ollekebolleke, dat vindt hij plezierig. Net als een gesprek met zijn oude vriend Jean Blaute. 'Het einde van de beschaving, Jean, dat zou ik nog eens graag meemaken. Het lijkt me een schilderachtig schouwspel.'
Hij is een van die mensen die nog brieven sturen. Op een ochtend zat er een in de bus: 'Waarde mijnheer Tormans, dank u zeer voor uw schrijven. U bent uit hoofde van uw beroep weetgierig. De eerste vraag kan ik beantwoorden: het gaat goed wat mijn gezondheid betreft, Geestelijk ben ik in verval. (...) Ik moet aan te veel tegelijk denken, en ben geneigd wat achter me ligt zo snel mogelijk te vergeten. Hoe ik me staande houd in deze wankele tijden (uw woorden), dat verbaast me ook enigszins. Tot een ontspannen conversatie ben ik evenwel graag bereid. Verwacht weinig exacte informatie. Met oprechte groeten. Heinz Polzer. Excuses voor het gebrekkige handschrift.’
Maannden later. Op weg naar het station herlees ik het briefje. Naar exacte informatie vragen is zinloos: die is bekend. Drs. P, né Heinz Polzer, werd in 1919 geboren in Zwitserland. Hoewel hij al sinds 1922 in Nederland woont, heeft hij het Zwitserse staatsburgerschap nooit afgezworen. Zelfs niet officieus: door zijn dikke brilglazen overschouwt hij al 93 jaar de wereld. Om die vervolgens, op onnavolgbare wijze en met Zwitserse precisie, op rijm te zetten. Het resultaat wordt alom geprezen: honderden liederen, waarvan een groot deel verzameld is op Compilé Complé. Veel ollekebollekes, zijn favoriete versvorm.
Optreden doet Drs. P al jaren niet meer. Hij heeft geen leeftijd meer om vrolijk door het leven te dartelen. Maar een ollekebolleke bij tijd en stond, dat kan er nog wel van af. Hij schrijft ze bij voorkeur om drie uur in het Pulitzer Hotel in Amsterdam. Omdat 'Pulitzer wel wat op Polzer lijkt, altijd een goede eigenschap voor een naam'.
Twee uur later, om klokslag vijf uur, keert hij weer huiswaarts. Waar zijn vrouw Mieke hem 'handenwringend' opwacht. Zo gaat het al jaren. Zwitsers, hou ze maar eens van straat.
Nazomer (villanelle)
- Gegevens
- Geschreven door Niels Blomberg
De blaadjes zijn nog altijd aardig groen
en lijken niet te denken aan vergelen.
De zomer wil nog één keer zomers doen.
De bloesem werd een peer of een citroen.
De rijpe kersen glanzen aan hun stelen.
De blaadjes zijn nog altijd aardig groen.
Je ziet het laatste jonge waterhoen
met uitgebloeide waterlelies spelen.
De zomer wil nog één keer zomers doen.
Nog één keer vrijen in het stadsplantsoen,
nog één keer onbespied elkander strelen:
de blaadjes zijn nog altijd aardig groen.
Nog gauw het strand op zonder wandelschoen,
voordat de kust de winterstorm moet velen.
De zomer wil nog één keer zomers doen.
Het loopt tegen het eind van het seizoen;
dat kan de laatste warmte niet verhelen.
De blaadjes zijn nog altijd aardig groen.
De zomer wil nog één keer zomers doen.
Van de Tachtigers naar het feest der Poëzie
- Gegevens
- Geschreven door Het vrije vers
Een theatrale collage voor alle zintuigen
Jacques Perk, Willem Kloos, Herman Gorter, Lodewijk van Deyssel, Frederik van Eeden – de Tachtigers, de generatie dichters die rond 1880 het aangezicht van de Nederlandse literatuur geheel veranderde. Wie waren ze? Wat dreef ze? Wat schreven ze? En ook: wat dachten ze van elkaars werk, hoe werden hun boeken gedrukt, wat aten en dronken ze, en hoe klonken ze?
Simon Mulder, dichter en voordrachtskunstenaar, geeft in een theatrale lezing met zelden vertoond video- en audiomateriaal, poëzievoordracht en een unieke likeur een antwoord op deze vragen. Met Stichting Feest der Poëzie organiseert hij poëzie- en muziekavonden, geeft hij het handgemaakte poëzieperiodiek Avantgaerde uit en bevordert hij de klassieke voordrachtskunst en vormvaste dichtkunst; in enkele opzichten is hij net als veel Tachtigers indertijd op zoek naar een totaalkunst.
Susanne Winkler, sopraan, en Daan van de Velde, pianist, brengen tijdens het programma prachtige, maar nauwelijks meer uitgevoerde liederen op gedichten van de Tachtigers, die door enigzins vergeten geraakte Nederlandse componisten als Diepenbrock, Dresden, Tusschenbroek en anderen zijn getoonzet. Tijdens deze korte voorstelling maakt u zo op allerlei manieren kennis met de Tachtigers en de weerslag van hun idealen in het nu!
15 september (bij regen: 22 september)
Tuin open: 19:30 uur, aanvang 20:00 uur, einde voorstelling 21:15 uur
Fam. Dersjant, Hooigracht 61, Leiden
Entrée: gratis, uw bijdrage naar waardering is welkom na afloop. Het aantal plaatsen is beperkt.
Reserveren via: Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.
Shakespearewedstrijd
- Gegevens
- Geschreven door Het vrije vers
Poem for Anna Hatherrewaye
Is there inne heavenne aught more rare
Thanne thou sweete Nymphe of Avon fayre
Is there onne Earthe a Manne more trewe
Thanne Willy Shakespeare is toe you.
Image
Thy wit is quick and capable thy rhyme
Conversant with my heart art thou and sly
Thou giveth words where I have never spoken
I swear against the truth so foul a lie
My pride and reputation hath thou token
My beauty's pattern idly sold to men
My Spirit, qui'tly dreaming, now awoken
Cries: 'Draw no lines there with thy antique pen
Sir, I forbid thee this most heinous crime!
Though people see thee fair and thought thee bright
Thy art is black as hell, as dark as night!
William Shakespeare
De 18-jarige William Ireland vervalste in 1794 een aantal Shakepeareparafernalia om zijn vader, een fanatiek bewonderaar, voor de gek te houden.
Toen ook kenners erin bleken te trappen was er geen houden meer aan: een onafzienbare stroom notariële akten, theaterrecettes, brieven tussen koningin Elizabeth en de schrijver, liefdesbrieven (met haarlok), sonnetten en het manuscript van King Lear overspoelde Engeland.
Toen hij ook nog op de proppen kwam met een onbekend (geheel door hemzelf geschreven) toneelstuk Vortigern and Rowena stortten argwanende geleerden zich op hem en Shakespearekenner Edward Malone kwam met een 424 pagina's tellend boek (met 200 voetnoten) Onderzoek naar de authenticiteit van bepaalde gemengde brieven en notariële akten waarin hij geen spaan heel liet van Williams noeste arbeid.
Hoewel diep gevallen werd hij hierdoor toch beroemd en velen wilden graag in het bezit komen van zo'n befaamde vervalsing.
Hierop begon hij een nieuwe carrière met het vervalsen van zijn vervalsingen en kwamen vele identieke, originele, valse Shakespearedocumenten in omloop.
Geïnspireerd door deze creatieve jongeman wilde ik zelf ook zoiets doen, maar kreeg onmiddellijk Shakespeare zelf door via automatisch schrift met bovenstaand sonnet en zag er toen maar schielijk van af.
Een eerlijker handwerk is het vertalen van Shakespeare, zoals Coenradt van Meerenburgh gedaan heeft in zijn bundel van alle Shakespearesonnetten in tweetalige uitgave bij Liverse.Een cinematografisch voorproefje hebben jullie al kunnen zien, maar we gaan verder; om de uitgave van dit bijzondere werkstuk te vieren houden we een Shakespearewedstrijd:
Shakespearesonnetten
- Gegevens
- Geschreven door Het vrije vers
Eventjes rechtzetten:
Coenraedt van Meerenburgh
Houdt in oktober
Zijn bundel ten doop
Maar die is nu al, vol
Nederlandstalige
Shakespearesonnetten
In winkels te koop
De bundel met vakkundig en met gevoel vertaalde sonnetten, vergezeld van de originele Engelse tekst uit de eerste uitgave van ik meen 1609, is een uitgave van Liverse (www.liverse.nl), telt maar liefst 322 pagina's en kost E 17,95
Boekbespreking: Dat peinst en piekert maar
- Gegevens
- Geschreven door Floris van den Berg
(Deze recensie verscheen deze maand in De Vrijdenker, maandblad van de Nederlandse vrijdenkersvereniging De Vrije Gedachte en bevat voor de lightversekenner een kleine verrassing).
Trampoline voor de geest
Als (academisch) filosoof lees ik af en toe overzichtsboeken van de filosofie. Ik vind het heerlijk om al die denkers nog eens helder en geordend gepresenteerd te krijgen. Met plezier denk ik terug aan de uren die ik doorbracht met o.a. Russell, Storig, Coppleston, Bor en Hamilton. Zo’n zelfde gevoel – het je verhouden tot denkers uit het verleden– heb ik ook bij het lezen van Dat peinst en piekert maar! van de denkdichter Jaap van den Born. In 12 regelige gedichten behandelt Van den Born enkele dozijnen denkers. Volgens Van den Born zijn het elf regels, want de eerste regel is de titel. Deze dichtvorm, het zogenaamde elftal, is verzonnen door Drs. P. De eerste regel is de titel, dan drie strofen van drie regels en dan volgt de clou – een kritische reflectie op de denker – in de twee slotregels, het distochon. En zo worden enkele tientallen filosofen kritisch op rijm gezet. Door het keurslijf van de twaalf regels en het rijmschema (abc bcd cda ee), geeft Van den Born een kerngedachte van de filosoof weer en ook nog een kritische reflectie daarop. Dat is een hele verdienste. Met plezier las ik bijvoorbeeld over de laat Griekse filosoof Philo van Alexandrië, waar mijn docent klassieke wijsbegeerte in Leiden, D.T. Runia, destijds heel gewichtig over deed:
Septembernummer LightenUp Online
- Gegevens
- Geschreven door Het vrije vers
Het nieuwe kwartaalnummer van LightenUp Online is uit, het Amerikaanse gratis onlinetijdschrift, gevuld met light verse.
Nederlander beseffen niet wat een ongelooflijke luxe het is, te beschikken over een lightversetijdschrift als Het Vrije Vers dat dagelijks verschijnt. En met de meest exquise versvormen. Stelletje verwende oetlullen.
Afijn, in dit vier keer per jaar verschijnende nummer (jawel, een jaar heeft vier kwartalen; een kwart, vier, weet je wel, alles moet je ze uitleggen, het is om gek van te worden) staan zestien bijdragen (zestien; vier keer vier en tóch geen vier kwartalen, ja denk daar maar eens over na) waaronder deze van Annie Fisher :
Multiple-Choice Holiday Postcard
In cathedral/ taxi/ trouble/ haste/ love/ clink
On the plane/ the beach/ my back/ the run/ the brink
Waiting for the bus/ the boat/ a life/ Godot/ a drink
Hotel first class/ deluxe/ is almost built/ is bijou
Bedroom is huge/ has views/ has rats / is canvas lean-to
Been bitten by a tick/ mosquito/ spider/ adder/ emu
Was photographed with monkey/ camel/ camera/ stranger/ waiter
Swam with snorkel/ dolphins/ mobile phone/ tide/ alligator
See you soon/ tomorrow/ one day/ never/ later
De rest kun je hier lezen: www.lightenup-online.org
Bij het afscheid van een weerman
- Gegevens
- Geschreven door Hans Manders
Hij kon het saaiste weer nog spannend maken
En keek er doorgaans ook zo vrolijk bij.
Kwam er een lagedrukgebied langszij
Dan zag je hem vaak opgewonden raken.
Hij was voor vele kijkers als een baken
Die ook bij dichte mist of woest getij
Met veel gebaren en een woordenbrij
Een helder beeld gaf van de stand van zaken.
Het weer, helaas, zal nooit zo leuk meer zijn
Nu Erwin van de beeldbuis gaat verdwijnen.
Zijn afscheid doet ons Nederlanders pijn.
Zal zonder hem de zon nog wel gaan schijnen?
Of wint het noodweer meer en meer terrein
En jaagt het ons voorgoed in de gordijnen?
Broeders, ontdooit!
- Gegevens
- Geschreven door Het vrije vers
Eind 1977 was zakelijk Nederland in de greep van een raadselachtige gebeurtenis.
Opgefrist door het kerstreces teruggekeerd op kantoor, troffen zakenlieden, uitgevers, schrijvers en fotografen door het hele land de tijdens hun afwezigheid opgestapelde post doorweekt aan in een onverklaarbare plas water.
Begrijpelijk gevloek klonk door het hele land. Het enige gemeenschappelijke in de post was een geheimzinnig boekje met een revolutionaire inhoud en de opruiende titel Broeders, ontwaakt!
Dit boekje, ogenschijnlijk afkomstig van een buitenaardse beschaving die de aardbewoners opriep na te denken en in beweging te komen, moest wel de oorzaak zijn van deze verwoestende aanslag. Maar welke van de opstandige groeperingen waarmee ons land toen doorspikkeld was, was verantwoordelijk en hoe hadden ze deze waterbom binnengesmokkeld?
Het heeft jaren geduurd maar nu is het verrassende antwoord bekend: een libertijns-anarchistische cel, bestaande uit de hoofdredacteur van het blad Panorama en onze eigen Drs.P!
Die hoofdredacteur was de toen al legendarische Gerard Vermeulen, een markante persoonlijkheid, geliefd om zijn eigenzinnnige wekelijkse column en bewonderaar van Heinz Polzer.
Toen er een relatiegeschenk voor de jaarwisseling moest komen vroeg hij die dus dat boekje te schrijven, wat deze bereidwillig deed en aangezien de buitenaardsen in zijn verhaal verdacht veel op pinguïns leken, kwam Vermeulen op de hem kenmerkende inval het boekje in te laten vriezen door de firma Iglo en het in een originele ijsverpakking te laten bezorgen bij alle relaties van Panorama. Dat een groot deel daarvan wegens de kerstdagen afwezig was, en pas terug zou komen na een periode waarin de op de meeste kantoren heersende dooi ruimschoots zijn lafhartige werk zou doen, kwam niet bij hem op. Gelukkig voor hem werd de schuld op Iglo geschoven, die niet alleen ingevroren, maar ook bezorgd had en waarvan men aannam dat het boekje een Igloreclamecampagne moest voorstellen.
Pas nu heeft Eddy Esman, oud-redacteur van Panorama, geplaagd door wroeging en in het kader van de daaruit voortvloeiende posttraumatischestresssyndroomtherapie een mail met het ware verhaal gestuurd naar Max van Velzen, beheerder van de onvolprezen Drs.P-site waar we niet voor niets een van link hebben geplaatst .
Je moet daar toch gaan kijken want hij heeft ook 5 unieke filmpjes opgeduikeld van een optreden uit 1985 van Drs. P in jongerensociëteit Haddekik in Maarssen.
(Even terzijde: als niet inderdaad in het boekje in piepkleine lettertjes achterin stond dat het een uitgave van Panorama is, zou ik heel argwanend zijn geweest over die mail. Want Esman lijkt wel erg op IJsman). Het boekje is later herdrukt en nog exclusief verkrijgbaar bij uitgeverij Liverse.
Uit het archief
Onderbuikgevoel
Taal uit de onderbuik
Talloos veel meningen
Zijn ongevraagd
Naar een uitweg op zoek
Wijlen oom Frits met zijn
Trek-aan-mijn-vingertruc
Toverde ooit zulk geluid
Uit zijn broek