Gegevens
We zijn verhuisd, en dat betekent nieuwe buren
De nieuwe buurman kwam vanmiddag even gluren
De goede man heeft een afschuwelijk accent
Maar toch, zei ook mijn man, een vrindelijke vent

Hij is een landgenoot, daar heb je ’t mee gehad
Hij heeft beslist een uiterst krappe woordenschat
Dat ik hem slecht versta, dat schijnt hem echt te spijten
Maar ja, geen zinnig mens die mij dat kan verwijten

Ik heb de brave borst omstandig uitgelegd
Dat het milieuverschil hem dwars zit, zogezegd
Aan zijn gezicht te zien kon hem dat niet veel schelen
Dat stemde mij weer blij, dat wil ik niet verhelen

Ik heb de goede man meteen maar laten weten
Dat ik heel veel gewerkt heb met analfabeten
Trek je er niets van aan, zei ik, het komt wel goed
Jawel, ik leer je Nederlands zoals het moet.

Gegevens

Kep nieuwe bure, nette mense, maar afijn
Ze spreke nietut zelfde Nederlans as mijn
Offut nou buitelanders zijn dakkénkniesegge
Dasseme nieverstaan dakkénanmijnnielegge

Ze zijnnie bruin of zo, maar blank as ik en jou
Hij is een sjentelmen, zij ook hoor, die mefrou
Dattik met hun nie prate ken blijf amme frete
Waar leg dat nou toch an, dawwou ik wellus wete

Ik vroegut dus an haar en ze was serieus
Ze zei het leg an de veschillende miljeus
Ik zei vedorie meid, wat finnik dat nou naar
Maar wat je zeg over miljeus, ja, dat is waar

Trek je der niks van an, het komp wel goed hoor meid
Ik maak met niemand en met niks geen onderscheid
Kommaar bij mijn, mijn achterdeur is nooit op slot
Leer je van mijnnut Nederlans zoassut mot.

 

 





 

Gegevens

De held van Labbertong VII

Agatha was gewoonweg op hem toegesprongen
Al leek zij vrij onwetend en behoorlijk groen
Toch lagen zij in korte tijd verwoed te tongen
Zou het zijn charme zijn geweest of toch zijn poen?

Ach nee, het waren vast en zeker Remko’s ogen
Twee hemelsblauwe meren, die zij had gespot
Waardoor zij zo onstuimig werd, zo opgetogen
En zich gewillig overgaf aan het genot

Niet lang daarna verloor de kloostermaagd haar eer
En sloeg zij heel devoot haar beide ogen neer
‘O Remko, lieveling, al ben je nog zo’n grote,

Ik heb er over nagedacht maar ik zeg stop
Ik geef het kloosterleven absoluut niet op
Laten we teruggaan naar ons beider groepsgenoten’


wordt vervolgd

Gegevens
ach laat mij rusten mandarijn
de oude waterstromen zijn verlegd
de mantels zijn tot op de draad versleten
papaverzaad in oostenwind verwaaid

de aardkorst heeft nog eenmaal ongevraagd
haar zwaar behaarde ruggengraat gekromd
het stormde kort en daarna was
geen enkele hond in Guanxi nog in leven

de ploegers wacht een zwaarder werk
bestrijden van een nieuwe rattenplaag
waar eens uw kind haar feestmaal had

niet slechts de paarden stierven hier
ook twintig volken werden door de beul geknecht
de nieuwe wilgen schieten krachtig op

Gegevens
 

Je ziet ze elke dag wel ergens struinen,
de korthaar, cyperse of Blauwe Rus.
Ze zoeken goudvis, veldmuis, heggemus
in vijvers, duinen, parken, weiden, tuinen.

Men noemt ze echt niet zomaar kattekoppen.
Op schoot doen ze zich voor als snoezelbol,
hard spinnend. Kroelend blijkt de maat plots vol
en komen nagelpriemen op de proppen.

De hele clan is happig op de nacht.
Hun troostvacht fris gelikt van staart tot klauw
gaan ze op jacht voor eigen nageslacht.
Slechts geur telt: alle katjes zijn ’s nachts grauw.

De dag erna zie je ze telkens gapen.
Doen ze dat niet, dan hebben ze geslapen –

 

 

 

Gegevens

Moederharten, moederarmen
moedermagen, moederdarmen
moedertanden, moederhanden
moederlijke ingewanden

Moederogen, moederoren
die elk kinderwoordje horen
moederneuzen, moederwangen
die een kinderkus verlangen

Ik zou weleens weten willen
waar die kuiten, knieën, billen
van die moeders in verschillen
van het doorsnee arsenaal

dat wij zonder veel kabaal
door het barre leven dragen.
Verder zou ik willen vragen:
kan het zonder moederdagen?

Gegevens


Heden ga ik u verhalen
Uit de oude volksannalen
Die ik eerder duizend malen
Aan het volk heb voorgedragen

Kom gezellig samenklitten
Ga er maar eens goed voor zitten
Want van even lekker pitten
Komt het niet meer deze dagen

Om uw zinnen te verzetten
Volgen honderden coupletten
En wie toont niet op te letten
Krijgt geen stokslag, maar stokslagen:

1” Bisimillahi kutubu
  yina la Mola Wahhabu
  Arrahḥamani eribu
  na Arraḥimu ukyowa.

2 Ḥimidi ndakwe Dayyani
  Mukaafu Mwenye šani 
  na Muḥammadi Amini 
  jitahidi kusallia.

3 Kḥumuhimidi Jabbari
  ndilo jawabu hiari
  na kusallia Baširi
  ni jawabu afudaa. “

Enzovoort tot numero 1150


Even iets rechtzetten, want in Spanje zei ik dat de utendi/utenzi een versvorm is die eigenlijk gewoon een jezel is zonder  mudanza. Ga me nou #$%#@! niet vertellen dat je niet meer wat dat betekent want ik doe dit niet voor niks en in die rothitte ben ik buitengewoon kortaangebonden. Afijn, hier blijkt dus dat die informatie, die ik van een Engelse deskundige had, wel ongeveer klopt, maar utendi - of utenzi, dat is me nog steeds een raadse l- betekent gewoon epos.
De versbouw in Swahili kent 9 hoofdvormen en munt uit in uitgebalanceerdheid en het epos bestaat inderdaad uit vierstrofige aaab cccb dddb enz. rijmen.
Aangezien het belangrijkste epos De strijd van Mohammed tegen de christenen,  1150 strofen telt, vraag je je af of ze dan ook 1150 b-rijmen hebben, dat haalt Jaap Bakker's Rijmwoordenboek nooit.
Het oudste handschrift van dit epos stamt uit 1728 en het is in veel dialecten bekend.
Het ritme kent als enig voorschrift dat de voorlaatste lettergreep beklemtoond is, wat in het Nederlands vrouwelijk rijm veronderstelt. De dichter kan de lettergrepen (8) zo rangschikken als hij wil en zijn eigen ritme volgen. Dit alles vertelde mij de heer Knappert, die hier veldonderzoek doet. Leergierig vraag ik hem naar bijzonderheden over het Swahili.
Hij neemt een slokje van zijn kwast en legt uit dat in de woordstructuur van het Swahili  nooit twee beklemtoonde lettergrepen op elkaar volgen. Ook valt de klemtoon bij de woorden op de voorlaatste lettergreep, de penultima, legt hij bereidwillig uit.
Ik krijg het opeens nog warmer en vraag hoe dit te rijmen valt met die vrijheid en of zo niet automatisch trocheeën ontstaan. En hoe zit dat met die duizend rijmwoorden op de laatste regel?
Enthousiast zegt de geleerde dat door een aantal traditionele regels de dichter in staat gesteld wordt met een grotere variatie van rijmschema’s te werken, waardoor tevens meer afwisseling in de klanken wordt gebracht en een volmaakt evenwicht ontstaat tussen gelijkheid en variatie.
Niettemin heeft het hele epos de klankgreep  a aan het einde van iedere strofe, die lang aangehouden wordt en zo als rijm gehoord wordt.
Ik krijg het nu ontzettend warm en doe een poging dit te begrijpen, met helaas als resultaat dat een handgemeen ontstaat tussen mij en de geleerde, jullie horen nog van mij als ik de boete betaald heb en mijn vrijheid herkregen.

 

Gegevens

I
Voor Roodkapje

Je moeder is een manke toverkol
Je vader een mismaakt kozakkenpaard
Je oma is ook niet echt fijnbesnaard
Dat beest waarmee je aanklooit is hondsdol

Je rode mantel schijnt ontzettend door
Je huppelt door de bossen als een snol
En in die lievemeisjesdubbelrol
Schenk jij je lijf aan elke carnivoor

Zo breng je heel het sprookjesbos op hol
En tussen alle ranzigheden door
Spendeer je je verdiensten bij de waard

O, werd jij toch maar spoedig doodverklaard
Dan kwam de boel hier eindelijk tot rust
En werd ik weer eens door een prins gekust

Sneeuwwitje

II
Voor Sneeuwwitje

Zeg luister trut, je ligt maar in je kist
Koud en passief: geen hond merkt het verschil
Het is niet gek dat je niet wordt gemist
Rigide doos, je weet niet wat je wil

De mannen hier willen een echte griet
Geen wijf dat mekkert over standsverschil
Ik zal je zeggen, schat (bezeer je niet):
Ook sprookjesprinsen moeten soms van bil

Met jou het bed in duiken is een straf
Daarom vluchtten die dwergen naar hun mijn
Ze werden blijkbaar liever zwart dan wit

O, Koninklijk blok ijs, ik zeg je dit:
Je mag dan wel de allerschoonste zijn
Ik schop mijn boze wolf er nog van af


 

Gegevens

 

Gesprek tussen Mr. Drs. L.C. Brinkman en Drs. P ter opening van Bulkboek’s dag van de Literatuur  Den Haag, 1 maart 1989 (tekst van Drs. P)

B  Wie schrijft, die blijft
P  Wie leest, die is geweest
B  Geweest? Hoezo geweest? Wat wil dat zeggen?
    Voor mij klinkt dat bijzonder negatief
P  Als ik het dan even uit mag leggen
    Verlos ik u wel van dat ongerief
    Gesteld, dat men lectuur in handen heeft –
    Bijvoorbeeld een roman of een gedicht---
    Wel, wat gebeurt er dan?
B                                         dat men beleeft
     Wat die lectuur te melden heeft, allicht
P   Dat heeft u zeer scherpzinnig opgemerkt
     Het blijkt dat u zich ophoudt met cultuur
B  Jawel, maar daartoe blijft het niet beperkt
     De volksgezondheid geeft me rust noch duur
     En verder nog…
P                            Kortom, u heeft het druk
     Maar nu terzake weer. De mens die leest 
     Kan dan en later spreken van geluk
     Die is in zijn lectuur op reis geweest
     En kent een wereld die een ander mist
     Ik kan het ook nog anders formuleren
     Die is als ’t ware geestelijk toerist
     En heeft iets voor, dat mag men wel beweren
     Die is geweest waar velen nimmer komen
     Vandaar: wie leest…
B                                    Ja goed, gesnapt, accoord
     Maar waarom niet een ander rijm genomen? 
     Bijvoorbeeld geest, een indrukwekkend woord 
     Wie leest, verrijkt de geest, hoe lijkt u dat?
P   Hier horen wij nu eens een spreker die…
B   Wie leest die is geen beest, ik noem maar wat
P   Talent heeft, en gevoel voor poëzie
B   Wie leest, is onbevreesd zou ook wel kunnen 
     Wie leest, geniet het meest is lang niet gek
P   Ik zou u graag een uurtje spreektijd gunnen
     Maar drie minuten staan voor dit gesprek
B   Men leest ook in Uitgeest en Avereest
     Waardoor men van zwaarmoedigheid geneest
P   Er eindigt veel, dat geef ik toe op –eest
B   En wie een studie niet voltooit, die sjeest
P   Nu is er welgenoeg geznuwpeesd
B   Dus hier begint het literaire feest


 

Gegevens
De held van Labbertong VI

Remko Koplamp

Die dag werd onze held weer ijlings klaargestoomd
Om zich te laten zien op het gewijde gras
Voor de finale (één waar menigeen van droomt)
Een klein probleempje nog, de darmen gaven gas

Echt waar, het rook als verse Labbertongse mest
En alle spelers werden helemaal gestoord
Dus hield men Koplamp afgezonderd van de rest
Zo werd de grootste gifwolk in de kiem gesmoord

Nadat de lucht ten langen leste was geklaard
(Heel lichtjes rook je nog een penetrant aroma,
En nee, er was goddank geen sprake van een stoma)
Ontsnapte er dit keer een wind van frisse aard

Tijdens de rust zag Remko de novice Aagt
En viel hij als een blok voor deze kloostermaagd

(wordt vervolgd)

Gegevens

De klachten van een zwaar verzuurde maag,
Wat hersentjes die lusteloos verweken,
Een ingewikkeld drankhoofd met de vraag
Of er misschien wat glas is blijven steken
En adem waar je schimmels op kunt kweken.

Ik weet niet wat het is hoor, deze keer
Maar als ik hierop druk dan doet het zeer:
Een darmkoliek, een steenpuist of een zweer?

Een zwerm van ongemakken en gebreken
Komt klagend op het spreekuur neergestreken.
De huisarts krijgt bij aanblik van die plaag
Van ingebeelde zieken en half bleken
Behoefte aan een moker en een zaag

De dood is hem vandaag weer veel te traag.

Gegevens
Kweek, zevenblad en woekerkruid
- Mijn tuin te krap voor hun bestaan -
Zijn op het oorlogspad gegaan.
Het buurvolk harkt en wiedt en spuit.
 
Ze lachen al die zwoegers uit.
Ze huppelen door die nette laan
Waar mensen met een vette baan
Tevreden wonen op een kluit.
 
Ze springen rond door buurmans hof.
Joechei, joechei, ’t is in de mei!
Geharkte aarde, dát wil groeien.
 
De buren, in hun oudste klof
Hebben geen dag meer onkruidvrij
Terwijl die plantjes heerlijk stoeien.
  
 

Gegevens

 

 

 




‘Als ik een trechter douw in de flink afgeragde kut
Van Miep de Slettenbak en giet een flink verzuurde prut
Van karnemelk en stijfselpap in die publieke vrouw
Dan krijgt die hoer een hoerenkind dat sprekend lijkt op jou’

‘Zo kan die dan tenminste nog fier bogen op een ouder
Terwijl jij werd geboren toen de steenpuist op de schouder
Van Rik het wrattenzwijn, na een volrijping van drie weken
Door Rita met de Rouwnagels eens flink werd uitgeknepen’


Met die cultuurschok wil het maar niet lukken. Nou hebben we Ethiopië met hun kerkmuziek verlaten en de hele oostkust van Afrika blijkt dan wel Swahili te spreken in talloze vormen, maar de versvormen lijken bekend. Kunst, met die kolonisatoren die hun Arabische, Portugese en Engelse stempels drukten op de poëzie die daarvoor enkel mondeling werd doorgegeven.
Eén Afrikaans genre drukte echter terug: het scheldgedicht. De gewoonte elkaar in het publiek op rijm te beledigen als wedstrijd vond ingang in het westen. Jonge Afro-Amerikanen (om het woord nikkers te vermijden) kennen het ‘playing the dozens’  ('Yo mama’s so ugly') , waarbij beledigingen op rijm uitgewisseld worden tot iemand opgeeft, dat volgens Ron Padgett in zijn Handbook of Poetic Forms afstamt van deze scheldpoëzie.
Het oudste bekende voorbeeld is anoniem:

Je lijkt op
Een oude tandeloze man
Die een olifantshuid wil eten,
of een vrouw zonder kont
die op een harde kruk zit.
Je lijkt ook op een stomkop
die bij de jacht een antilope laat ontsnappen
terwijl hij weet dat zijn vader ziek thuis ligt

Dat is grappig, want terwijl we hier door de sloppenwijken van Nairobi sjokken in de hitte blijken de lijmsnuivende straatjongeren hier een eigen straattaal te hebben ontwikkeld, sheng genoemd, een mix van Engels, ethnische talen en Swahili.
Dat Engels gebruiken ze voor de toeristen; om wat bij te verdienen zingen ze ook en het ‘Country Road’ en ‘Marina’ van Rocco Granata is niet van de lucht. Vreemd; dat hoor je in Thailand ook van straatgroepen. Wisselen straatgroepen internationaal één boekje uit met teksten?
Maar onder elkaar zingen  zingen ze hun eigen liederen, die vol improvisatie steken.
Echte word battles. Elkaar beledigen in liedjesteksten, al improviserend en op rijm, dat is een sport hier. En niet onder deze jeugd als een uit het westen geïmporteerd fenomeen.
Sarah Hillewaert, een Belgische taalonderzoekster die we in een café tegenkomen als we onze dorst willen lessen na een vermoeiende dag in de hete zon vertelt: “ Ik heb opnames van oude mensen die elkaar op straat toezingen en de ander voortdurend beledigen, heel grappig. Wat wij uit de hiphop kennen, zit al eeuwen in de taalcultuur van Lamu.”
"East is East and West is West and never the twain shall meet?"
Schei toch uit.

 

Gegevens
De held van Labbertong V

Remko Koplamp

Oranje was een echte kampioenenploeg
Op doel stond uiteraard de lange Geert van Gaelen
En achterin de reeds op jonge leeftijd kale
Bert Bierenbroodspot naast de slimme Karel Kloeg

In de defensie stonden tevens Kees van Kan
Johannes Jongeneel en Peter Paul Poepon
Centraal stond Alfons Achterberg naast het kanon
Gert-Jan van Gobbel en de kleine Pinkelman

De aanval werd gevormd door het vermaarde koppel
Martinus Markenburg en Otto van den Opkamp
En in een vrije rol voorlopig Remko Koplamp
(Als coach van het geheel fungeerde Rinus Knoppel)

Maar wat een pech, juist voor een wedstrijd om een plak
Werd “Rem” geplaagd door een poliepenongemak


Gegevens
De drollenvanger heb ik nog gedragen
Ik heb ze dus, als jongeman, gekend
Het was nu eenmaal mode in die dagen
Nou, mode, ach men was niet veel gewend

Men zag ze wel als mensen gingen jagen
Ze droegen ze wat graag en consequent
U had het alle jagers mogen vragen
Zij waren met die pantalon content

De drollenvanger kwam ik toch weer tegen
Gedragen door wat lui, sportief van geest
Ik telde er algauw een stuk of tien

Hoewel als kledingstuk nogal belegen
Is het geval terug van weggeweest
Ik heb ze op de golfbaan weer gezien

Gegevens





Vandaag is het de Dag van de Lach, een gelegenheid die Inge Boulonois aangreep om een pictokwatrijn te maken van  dichters van Het Vrije vers.
Virusvrij te downloaden en geschikt om op A4 af te drukken voor wie uitgekeken is op de poster boven het bed van de Olympische zwemkampioen Mark Spitz uit 1972.
Even hier klikken: http://members.multiweb.nl/boulhart/hvv/pictokwatrijn.doc

Gegevens
Zenuw- of hartpatiënt?
Spoedt u naar Meulemans.
Maar let goed op en blijf
Wel ambulant.
 
Dagelijks vindt u mij
Onderbewusteloos
Op zijn behandelbank
Of op het strand.



  

Gegevens
Rhenen en Veenendaal.
Bandeloos volksvermaak:
Plebs vindt het prachtig en
Trix is tevree.

Maar met mijn nuchtere
Republikeinenhart
Zie ik nu uit
Naar haar afscheidsdiner.

Gegevens

 

Ze is niet jarig, maar ze viert hem blij

De dertigste april! Toch is gebleken

Dat Beatrix dat heel goed heeft bekeken

Want ik heb nu op mijn verjaardag vrij 

        Nooit vroeg ze me per telefoon te spreken

Of stuurde ze een mooi cadeau naar mij

Zelfs een verjaardagskaart was er niet bij

Maar toch kan zij bij mij een potje breken

        Want rond die dag toont zij haar majesteit

Als zij haar beste burgers allerwegen

Met fraaie decoraties onderscheidt

       Was dat in vroeger tijd een lintjesregen

Nu voert zij daarin restrictief beleid:

Terecht heb ik zo'n lintje niet gekregen!

 

 

Gegevens

Klooster

 

Geruisloos kom ik aan, zie hoe ik waardig schrijd
Met afgemeten pas, in wollig, bruin habijt
De wereld is ver weg, een wereld die ik mijd
Een wereld vol van zorg en geestelijke strijd
Waarvan ik, God zij dank, hierbinnen ben bevrijd
Hier heerst een kalme rust, geen afgunst en geen nijd
Ik kniel devoot terneer, ik bid en boet en wijd
Mijn tijd aan God de Heer; de mij gegeven tijd
Die hier afwezig lijkt en nutteloos verglijdt

 

 

Daar zijn we dan. Afrika. Reusachtig continent met vast een hoop poëzie. Eerst door de woestijn sjokken om de Arabische poëzie te vermijden, daar hebben we niets aan door het onmogelijk in onze taal toe te passen metrum. En het in onze taal onmogelijke monorijm. Al kennen we natuurlijk allemaal het afwijkende Perzisch kwatrijn.
Omdat de gidsen onbetrouwbaar blijken, het zal wel weer eens niet, zitten we tot mijn verrassing opeens in Ethiopië, een flink eind uit de route.
Maar dat komt wel goed uit, want dan is de cultuurschok minder groot.
Ethiopië is christelijk en bij een christelijke kerk hoort kerkgezang.
De mawaddes is een oude Ethiopische liturgische vorm en bekend, want door de roomse kerk in Europa overgenomen, en wordt meestal gezongen na de vespers bij het eerste hanengekraai en voor de metten. In Ethiopië is hij echter ook doorgedrongen tot de seculiere wereld. Dat is de wereldse wereld.
Maar denk eraan; ook als seculiere vorm is een zekere verhevenheid van de inhoud een vereiste, geen profaniteiten dus!
Prima vorm voor de beginnende doe-het-zelver
 

9 regels, allemaal alexandrijnen (zesjambig, met een caesuur in het midden) en monorijm, dus aaaaaaaaa.

Simpel en maar goed ook, want wat is het hier warm.

  1. Necrofilievoorstel II
  2. De held van Labbertong IV
  3. Kleine Komedie
  4. Michèl de Jong in Het Oog
  5. P-day
  6. Project P: Ballade larmoyante bij de wiebeltreinen van NS
  7. Een reis rond de wereld in 80 versvormen. Deel 69 en 70: Jezel en Utendi
  8. Drs. P als inspiratiebron
  9. Drs. P imité
  10. D500

Het vrije vers

Log in

Gebruikersnaam en wachtwoord:

Zoeken

Forum Menu

Forum Recent

Bijdragen

Uit het archief

1919

Schitterend landschapsschoon!
Prachtige Alpen ook
Nergens nog wordt
Een mobieltje gehoord

Wreed wordt de rust door het
Hoogalemannische
Babygehuil van
Heinz Polzer verstoord

Licht

Liederlijk

Interessant