Welkom, Gasten
Gebruikersnaam: Wachtwoord: Onthoud mij

Onderwerp: Afbakvers 68: Een rondel over water

Afbakvers 68: Een rondel over water 23 jan 2025 12:34 #1

  • Han Marinus
  • Han Marinus's Profielfoto
  • Offline
  • Gedreven forumlid
  • Berichten: 122
  • Ontvangen bedankjes 268
Beste afbakkers,

Een van mijn favoriete versvormen is het rondel. Zelf heb ik er nog weinig ervaring mee, dus ik misbruik deze wedstrijd om van jullie te leren, maar ook om mezelf te dwingen hier intensiever mee aan de slag te gaan. Er bestaan vele rondelvormen, maar ik wil me hier tot een drietal beperken: rondel, rondel prime en Chaucer roundel (zie hierna).

Ik heb wat in Versvormen van Drs. P. en in het Nederlands Rijmwoordenboek van Jaap Bakker zitten bladeren, en op de Googlesite voor Versvormen gekeken en daaruit wat informatie over de rondeelfamilie geplukt. Er zijn wat discrepanties tussen de diverse bronnen; zo maken P. en Google onderscheid tussen een rondeel en een rondel, terwijl dat wat zij rondel noemen bij JB rondeel wordt genoemd. Er zijn ook kleine variaties in het rijmschema, maar ik beperk me hier tot de meest gangbare (zie hierna).

Rondeelvormen kenmerken zich door het hebben van slechts twee rijmklanken – meestal de één mannelijk, de ander vrouwelijk - en het verspreid voorkomen van een rondeelrefrein of een complete versregel. Het eerste kan heel kort zijn, meestal slechts een paar woorden, de laatste kan als volledige zin worden gelezen (al kan een werkwoord ontbreken). Alleen de verzen met een rondeelrefrein noemt men ‘rondeel’ (rondeau, rondeau prime, rondeau redoublé); de andere – dus die met een complete versregel - ‘rondel’ (rondel, rondel prime, rondel doublé, Chaucer roundel).

Het metrum is vrij (P., Google), maar meestal vier- of vijfvoetig jambisch (JB).

Deze afbakopdracht gaat over rondellen - dus met een complete versregel. De rondellen binnen deze afbakopdracht kennen 10, 13 of 14 regels, verdeeld over drie strofes:

  • Rondel: 4+4+5 regels; schema: ABab abAB abbaB of ABba abAB abbaA
  • Rondel prime: 4+4+6 regels; schema: ABab abAB abbaAB
  • Chaucer roundel: 3+3+4 regels; schema: Abb abA abbA
De hoofdletter A of B duidt de te herhalen refreinregel aan.

De rondel prime en de Chaucer roundel kennen één rijmschema, maar de rondel kent er (in deze afbakopdracht althans) twee! Let er bij het rondel op dat de slotregel rijmt op r4.

JB schrijft: “Een rondeel [en dus ook een rondel, hij maakt geen onderscheid] is een zeer klankrijk gedicht, maar vereist veel overleg bij het schrijven.” Daarom enkele tips: Bedenk eerst welke versregel(s) je als refreinregel wilt gebruiken, deze komt immers 2 of 3 maal terug en niet elke versregel leent zich daarvoor. Bovendien moet de rijmklank voldoende mogelijkheden bieden omdat deze, nog afgezien van de refreinregel, 2-4 maal moet worden herhaald. Het gevaar van dwangrijm ligt hier dus op de loer! Verder schrijft P: “Ze [de refreinregels] zijn getuigenissen, of mededelingen van vitaal belang. De overige tekst wordt daaromheen geschreven. Al naar gelang van de teneur van zulke gedichten zijn de refreinen statig, ja vorstelijk of wrang, gekscherend, melancholiek.”
Zoals gezegd plegen refreinregels een afgeronde zin te vormen. Het mooist is als de refreinregel zo wordt ingepast dat het nergens gezocht of kunstmatig aanvoelt. De keuze van de refreinregels en hoe deze in het rondel worden ingepast, zal voor de jury een belangrijk element in de beoordeling zijn.

NB: Mooie voorbeelden van onder anderen René en Christian zijn op HVV te vinden onder Rondelen.

Thema
Water is voor dichters vaak een rijke bron van inspiratie: stilstaand, stromend, klaterend, kolkend of golvend; sloot, kreek, beek, rivier, zee of oceaan. Er zijn talrijke associaties mogelijk met leven, dood, stemming, weer, klimaat, avontuur, circulatie, ademhaling of zintuiglijke sensaties, om er maar wat te noemen. Veel ruimte voor beeldspraak en metaforen dus. Laat je fantasie de vrije loop!

Het woord WATER moet in zijn geheel of als deel van een langer woord verplicht in minimaal 1 strofe voorkomen.

Samengevat:
  • Vorm: rondel, rondel prime of Chaucer roundel
  • Thema: het woord WATER moet in minimaal 1 strofe voorkomen
  • Maximaal aantal inzendingen: 2
  • Deadline: vrijdag 14 februari 23:59
Voor verdere technische vragen is deze draad vanzelfsprekend beschikbaar.

Beste afbakkers, veel succes met deze pittige afbakopdracht. Ik hoop op veel mooie, vindingrijke inzendingen.

Gulle groet,
Han
Leestip: De ballade van Willem Weesje
publishnl.bookmundo.com/books/397473
Laatst bewerkt: 23 jan 2025 12:40 door Han Marinus.
Alleen ingelogde leden kunnen reageren.

Afbakvers 68: Een rondel over water 24 jan 2025 12:24 #2

  • John de Rooy
  • John de Rooy's Profielfoto
  • Offline
  • Forumgod
  • Berichten: 1012
  • Ontvangen bedankjes 1673

dezgo.com

Maximalisme

Mijn Willy's watermanagementtheater
'Je bent een beetje dom', zeg ik hem vaak
Normaal gesproken ben ik wat privater
Ik doe dit echter voor de goede zaak

Ik wil niet weer een koninklijke flater
Om water is hij minder vaak de Sjaak
Mijn Willy's watermanagementtheater
'Je bent een beetje dom', zeg ik hem vaak

Want thuis zorgt hij geregeld voor geschater
Zijn geintjes waar ik geen probleem van maak
Hij grapt: 'Royaal hoe ik de pispot raak
Kom kijken hoe ik manage als ik water'
'Je bent een beetje dom', zeg ik hem vaak
Laatst bewerkt: 24 jan 2025 16:20 door John de Rooy.
Alleen ingelogde leden kunnen reageren.
Bedankt door: Han Marinus

Afbakvers 68: Een rondel over water 26 jan 2025 12:57 #3

  • Luuk Ramaker
  • Luuk Ramaker's Profielfoto
  • Offline
  • Iemand om te respecteren
  • Kulgenerator
  • Berichten: 66
  • Ontvangen bedankjes 175
De executie van Tom Horn
Vrij naar het lot van Tom Horn (en de daad die daar op basis van zijn veroordeling aan vooraf is gegaan)

De stroming van het water gaf het aan.
"Daar bij de bocht", dacht Horn, "gaat het gebeuren.
Een dode zoon; dan heeft hij iets te zeuren."

Maar na de moord bedacht hij zich spontaan:
"Waar moet ik nu dit lijk naartoe versleuren?"
De stroming van het water gaf het aan.

Hij faalde en zou voor de rechter staan,
die meldde hoe een strop zijn nek zou scheuren,
wanneer de luiken openden als deuren.
De stroming van het water gaf het aan.

Waarschuwing: Spoiler! [ Click to expand ]
Alleen ingelogde leden kunnen reageren.
Bedankt door: Han Marinus

Afbakvers 68: Een rondel over water 31 jan 2025 22:04 #4

  • Niels Blomberg
  • Niels Blomberg's Profielfoto
  • Offline
  • Forumgod
  • Schoonschrijver
  • Berichten: 2433
  • Ontvangen bedankjes 1878
Zeepret

Het vriend’lijk ruisen lokt ons naar de zee.
De hitte nodigt uit tot lanterfanten.
De ene vindt een duik een goed idee.
De ander heeft nog ongelezen kranten.

De ene roept: “Het water is oké”.
De andere gelooft hem van geen kanten.
Het vriend’lijk ruisen lokt ons naar de zee.
De hitte nodigt uit tot lanterfanten.

De ene draait zich om en denkt: “O jee,
hoe kom ik nou weer terug bij mijn trawanten?”
De ander gunt het reddingsteam zijn klanten,
maar is zo loom, denkt niet aan 1-1-2.
Het vriend’lijk ruisen lokt ons naar de zee.
De hitte nodigt uit tot lanterfanten.
Alleen ingelogde leden kunnen reageren.

Afbakvers 68: Een rondel over water 01 feb 2025 13:38 #5

  • Rob Boudestein
  • Rob Boudestein's Profielfoto
  • Offline
  • Iemand om te respecteren
  • Berichten: 45
  • Ontvangen bedankjes 123
(gesponsord)

Van Dam voor al uw reizen

Boek bij Van Dam een reisje naar St.-Truiden,
nee verder hoeft u zeker niet te gaan.
De plaats heeft absoluut niets te beduiden,
St-Truiden, echt daar is geen donder aan.

Maar toch, wilt u advies dan zou dat luiden:
naar zon en water heeft echt afgedaan;
boek bij Van Dam een reisje naar St.-Truiden,
nee verder hoeft u zeker niet te gaan.

Want waarom verre reizen naar het zuiden,
als bij Van Dam de leukste meisjes staan,
echt allerliefst, behulpzaam en spontaan,
bekoorlijk, kortom: ideale bruiden.
Nee verder hoeft u zeker niet te gaan.
Alleen ingelogde leden kunnen reageren.
Bedankt door: Niels Blomberg, Han Marinus

Afbakvers 68: Een rondel over water 01 feb 2025 14:01 #6

  • Christian Goijaarts
  • Christian Goijaarts's Profielfoto
  • Offline
  • Zeer gerenommeerd forumlid
  • Berichten: 245
  • Ontvangen bedankjes 884
Naar het strand

De zon verschroeit het volgepakte strand.
Laat mij maar even in het water blijven.
Terwijl de meute langzaamaan verbrandt,
blijf ik hier rustig in de Noordzee drijven.

Ik mijd de drukte en het hete zand,
de kinderen, het gillen en het kijven.
De zon verschroeit het volgepakte strand.
Laat mij maar even in het water blijven.

Mijn uitzicht hier is namelijk briljant:
ik word omringd door zongebruinde lijven
die ik met liefde droog zou willen wrijven
– maar dan komt in mijn zwembroek iets tot stand…
Laat mij maar even in het water blijven.
Alleen ingelogde leden kunnen reageren.

Afbakvers 68: Een rondel over water 04 feb 2025 08:32 #7

  • Christian Goijaarts
  • Christian Goijaarts's Profielfoto
  • Offline
  • Zeer gerenommeerd forumlid
  • Berichten: 245
  • Ontvangen bedankjes 884
Het piratenleven

Ooit vond ik het piratenleven stoer,
omdat ik dan van alles uit mocht vreten.
De aanblik van ons schip liet mensen zweten,
want elke vijand werd kanonnenvoer.

Mijn beide handen stevig aan het roer,
het woeste water door met luide kreten.
Ooit vond ik het piratenleven stoer,
omdat ik dan van alles uit mocht vreten.

Toch kreeg ik nimmer goud of parelmoer,
geen goed verborgen schat op zuiderbreedte,
maar elke avond braaf hetzelfde eten:
de vissticks van die bleke palingboer.
Ooit vond ik het piratenleven stoer…
Alleen ingelogde leden kunnen reageren.
Bedankt door: Wim Gabriels, Han Marinus

Afbakvers 68: Een rondel over water 04 feb 2025 12:20 #8

  • Maarten van Petersen
  • Maarten van Petersen's Profielfoto
  • Offline
  • Forumgod
  • Plezierdichter sinds 1983
  • Berichten: 971
  • Ontvangen bedankjes 2534
De ultieme vraag

Hoe wist ik het zo stellig vast te stellen?
Ik test het zelf, bedacht ik laatst spontaan
Zo kwam het onweerlegbaar vast te staan

Die vraag zat mij decennia te kwellen
Nu heb ik de ultieme proef gedaan
En wist het zo zeer stellig vast te stellen

Ik zal de erven Abraham eens bellen
Dat hele blauwe volkje ging er aan
Geen smurf kwam levend door die waterkraan
Dat wist ik zo zeer stellig vast te stellen




copilot
Nu twee co-creatie wielertopobundels verkrijgbaar: www.bravenewbooks.nl/tourdehenk
Laatst bewerkt: 06 feb 2025 23:42 door Maarten van Petersen.
Alleen ingelogde leden kunnen reageren.

Afbakvers 68: Een rondel over water 06 feb 2025 20:31 #9

  • Han Marinus
  • Han Marinus's Profielfoto
  • Offline
  • Gedreven forumlid
  • Berichten: 122
  • Ontvangen bedankjes 268
Tussenrapport

Beste afbakkers,

Tot nu toe zijn er 7 watervruchten binnen, waaronder 2 Chaucer roundels, 1 rondel prime en 4 rondellen. Ik loop te watertanden bij deze smakelijke producten, maar zou het geweldig vinden als er nog een paar bij komen. Jullie hebben nog ruim een week tot de deadline van vrijdag 14 februari 23:59.
Ik realiseer me dat het geen makkelijke opdracht is, maar hé, wat is het leven zonder uitdagingen?! Dus kom op, zet je beste dichtbeen voor en neem de handschoen op. Wie weet ben je op weg naar eeuwige roem in Nederland en Vlaanderen (en een heel klein stukje van Duitsland).

Succes!

Hartelijke groet,
Han
Leestip: De ballade van Willem Weesje
publishnl.bookmundo.com/books/397473
Laatst bewerkt: 06 feb 2025 20:33 door Han Marinus.
Alleen ingelogde leden kunnen reageren.

Afbakvers 68: Een rondel over water 07 feb 2025 08:19 #10

  • John de Rooy
  • John de Rooy's Profielfoto
  • Offline
  • Forumgod
  • Berichten: 1012
  • Ontvangen bedankjes 1673

Copilot

De druppel...

Hij wijt het aan een schadelijk klimaat
Hoe maakt hij nou een eind aan al dat lekken
Bepaalde zaken horen niet op straat
Het kan het landsbestuur uiteind'lijk nekken

Ten slotte is het de ministerraad
Het water aan de lippen met die gekken
Hij wijt het aan een schadelijk klimaat
Hoe maakt hij nou een eind aan al dat lekken

Hij schrijft een memo, zegt waar het om gaat
Hij maakt zich kwaad, begint te bekketrekken
Hij houdt het niet en zit zich te bevlekken
Dat is dan weer dat ding met zijn prostaat
Hoe maakt hij nou een eind aan al dat lekken
Laatst bewerkt: 07 feb 2025 09:09 door John de Rooy.
Alleen ingelogde leden kunnen reageren.
Bedankt door: Han Marinus, Wilm Geurts

Afbakvers 68: Een rondel over water 07 feb 2025 16:36 #11

  • Frits Criens
  • Frits Criens's Profielfoto
  • Offline
  • Forumgod
  • Berichten: 2619
  • Ontvangen bedankjes 2329
Lippenwater

Het water dat je reikt tot aan de lippen
Leidt bij een schipbreuk tot een zeemansgraf
Van wier en vuil in een verborgen haf

Ik vind een dood door onderwaterklippen
Als je een boot steelt een gerechte straf
Al reikt het water je tot aan de lippen

De drenkeling begon gebelgd te flippen
Toen ik hem reddende commando's gaf
Het was een autonoom bleek achteraf
Het water reikte gretig naar zijn lippen

Frits Criens
Alleen ingelogde leden kunnen reageren.
Bedankt door: Han Marinus

Afbakvers 68: Een rondel over water 07 feb 2025 19:59 #12

  • Rob Boudestein
  • Rob Boudestein's Profielfoto
  • Offline
  • Iemand om te respecteren
  • Berichten: 45
  • Ontvangen bedankjes 123
Christien

Ik droom nog elke nacht van jou Christien.
Jouw beeld zal ik voor altijd bij me dragen.
Waarom toch mij verlaten, dancing queen?
Nu lokt barmhartig water mij bij vlagen.

Dat jij nu met die ander bent misschien,
die patjepeeër, blijft maar aan me knagen.
Ik droom nog elke nacht van jou Christien.
Jouw beeld zal ik voor altijd bij me dragen.

Door ’t duister lot heb ik je weergezien.
Tweehonderd pond door geen korset te schragen,
slofte voorbij achter een kinderwagen.
Nu gaat het nog beroerder dan voordien.
Ik droom nog elke nacht van jou Christien.
Dat beeld zal ik voor altijd bij me dragen.
Alleen ingelogde leden kunnen reageren.
Bedankt door: Han Marinus

Afbakvers 68: Een rondel over water 09 feb 2025 09:16 #13

  • Wilm Geurts
  • Wilm Geurts's Profielfoto
  • Offline
  • Regelmatige bezoeker
  • Berichten: 20
  • Ontvangen bedankjes 36
Wat er door het water wordt verteld

Het water lijkt ons steeds iets te vertellen
Alleen is het zo lastig te verstaan
Dit najaar liet de vloed, het snelle wellen,
In Oost-Europa de alarmbel slaan

Er dreven auto’s, nu als dodencellen
Valencia, je had toch niets misdaan
Het water lijkt ons steeds iets te vertellen
Alleen is het zo lastig te verstaan

De ijskap die steeds meer naar voor gaat hellen
Het almaar stijgen van de oceaan
En schepen in de zwaarste storm vergaan
Het water poogt iets voor ons uit te spellen
Alleen is het zo lastig te verstaan
Rum weligst

In bar “Wilm Geurts” daar tiert de rum het weligst,
Gehusseld zijn die letters toch het meligst.
Laatst bewerkt: 09 feb 2025 14:41 door Wilm Geurts. Reden: r4 slecht lopende zin aangepast
Alleen ingelogde leden kunnen reageren.
Bedankt door: René Turk, Han Marinus

Afbakvers 68: Een rondel over water 09 feb 2025 12:15 #14

  • René Turk
  • René Turk's Profielfoto
  • Offline
  • Forumgod
  • Berichten: 831
  • Ontvangen bedankjes 1139
HAVO 4

Pepijn of Thom? we keken nog eens om
ze leken op elkaar als druppels water
ze durfden alles, ook al was het dom
ze waren niet de types voor theater

met brommers op de autobaan was stom
hun cijferlijsten waren zorg voor later
Pepijn of Thom? we keken nog eens om
ze leken op elkaar als druppels water

de school sloeg na die knal de grote trom
want Thom beging met vuurwerkkruit een flater
toch had het park ineens een mooie krater
die linker met die kunsthand is dus Thom?
ze leken op elkaar als druppels water
Laatst bewerkt: 09 feb 2025 13:19 door René Turk.
Alleen ingelogde leden kunnen reageren.

Afbakvers 68: Een rondel over water 09 feb 2025 12:46 #15

Nieuw begin

Geloof me maar, ik voel het aan mijn water
Mijn intuïtie geeft mij te verstaan
Dat ik die lauwe hottub uit moet gaan

Er komt, ondanks gebubbel en geklater
Allang geen warme stroom meer uit de kraan
Geloof me maar, ik voel het aan mijn water

Ik heb geen zin in een verkoudheid later
Eruit, dus. Oeps ... waar komt die straal vandaan?
Verhip, de kleine komt er nu al aan!
Geloof me maar, ik voel het aan mijn water
Laatst bewerkt: 09 feb 2025 22:06 door Hendrikje de Koning.
Alleen ingelogde leden kunnen reageren.
Bedankt door: Han Marinus

Afbakvers 68: Een rondel over water 09 feb 2025 13:00 #16

Nog snel een beetje bewerkt, Han, net toen jij je bedankje gaf.
Laatst bewerkt: 09 feb 2025 13:00 door Hendrikje de Koning.
Alleen ingelogde leden kunnen reageren.
Tijd voor maken pagina: 0.246 seconden

Log in

Gebruikersnaam en wachtwoord:

Zoeken

Forum Recent

Uit het archief

Er kwam ene boer uit Zwitserland, kadee kadolleke (opnieuw berijmd)



Er woonde eens een boer in wat nu heet Klein-Zwitserland
En op zijn land was op een dag een ezeltje gestrand
Het beest dat droeg een rol met prima laken op zijn rug
De boer dacht hebberig ‘ Da’s mijn‘ en pakte het toen vlug

Er woonde in zijn boerenbuurt een eerste klas coupeur
Hij klopte met zijn laken bij die kerel op de deur
Hij toonde hem zijn lap waarbij hij ongedwongen sprak
‘Maak jij voor mij een strak gesneden stadse mannen pak’

Hij toonde trots zijn nieuwe pak aan vrouwlief op de stee
Zij schudde smartelijk haar hoofd en zei ’Dat valt niet mee
Jij in dat slecht gesneden pak , je bent een parvenu’
De boer riep boos ‘ik ga terug, en zal hem, sodeju’

De boer die met een dikke stok naar de coupeur vertrok
Zag tot zijn schrik dat de coupeur niet echt van stokken schrok
En bovendien bleek deze man ook nog ontzettend sterk
En stootte met een dikke naald in ’t boeren achterwerk

Een dikke naald, een dikke stok , het werd een nare strijd
En met zijn tweeën op een geit recht naar de eeuwigheid

Lees meer...